موارد موثر در طول عمر دیزل ژنراتور

نکات بسیار مهم در نگهداری دیزل ژنراتور ها

به نظر شما دیزل ژنراتور تا چه مدت زمانی عمر می کند؟ بدیهی است که برای افزایش طول عمر و بهره برداری طولانی مدت، دیزل ژنراتور ها نیاز به مراقبت و نگهداری دائمی دارند. در این راستا اقداماتی می‌بایست انجام شود تا بالاترین بازدهی دستگاه در طولانی‌ترین عمر آن تحقق یابد. از جمله‌این اقدامات می‌توان به نکات زیر اشاره کرد:

• استفاده از سیم و کابل‌هایی مناسب با کارآمدی بالا.
• عدم تحمیل بار اضافی به دیزل ژنراتور در زمان کارکرد.
• خاموش شدن اتوماتیک دیزل ژنراتور در زمان افزایش بار خارج از توان.

        فراموش نشود تا در افزایش فشار (و جلوگیری از آسیب به موتور یا ژنراتور) آن را بصورت خودکار خاموش نمایید.

• حفظ تعادل دمایی موتور.

        درجه حرارت بالا باعث خاموش شدن یا خراب شدن ژنراتور در هنگام افزایش بیش از حد حرارت می‌شود.

• فشار نامناسب روغن در موتور ژنراتور باعث کارکرد نامناسب دیزل ژنراتور می‌شود.

        برای جلوگیری از خاموش شدن‌های پیش بینی نشده، می‌توان از کیت‌های خاموش کننده استفاده کرد. کیت‌های خاموش کننده، ژنراتور را درمقابل خرابی‌ها محافظت می‌کند و مکانیزم آن را کنترل می‌کند.

• نگهداری منظم از موتورهای دیزل ژنراتور ضروری می‌باشد مخصوصاً برنامه تعویض روغن و فیلترها از اهمیت خاصی برخوردار است.
• زمان سنجی می‌تواند در جهت افزایش طول عمر ژنراتور بکار گرفته شود.

        زمان سنج، مدت زمان مصرف را مشخص می‌کند.

• داشتن دانش مربوط به قطعات الکتریکی و مکانیکی و آشنایی به موارد ایمنی در هر موتور.

        استفاده از یک همکار یا تکنسین حرفه‌ای در هنگام سرویس ژنراتور برای ایمنی شخصی نیز ضروری می‌باشد.

• ملاحظاتی برای جلوگیری از آتش سوزی در هنگامی که دمای ژنراتور بالا می‌رود باید در نظر گرفته شود:

        از ریخته شدن روغن بر روی زمین برای اجتناب از خطر آتش سوزی جلوگیری شود.

        نصب ژنراتورها باید در محلی دور از خانه‌های مسکونی باشد (برای کاهش آلودگی صوتی و هوا در محل سکونت).

در حال حاضر نیاز به سیستم برق اضطراری در صنعت، خانه و محل کار، که به شبکه برق متصل می‌باشد بسیار ضروری است. هر دیزل ژنراتور بر اساس کیلووات برقی که تولید می‌کند رتبه بندی می‌شود. یک خانه یا یک مزرعه ممکن است ۲۲ الی ۲۵ کیلووات برق لازم داشته باشد. در این مورد یک دیزل ژنراتور ۳۰ کیلو واتی مناسب خواهد بود. این دیزل ژنراتور ۳۰ کیلوواتی معمولاً بصورت مطمئن در ۲۵ کیلووات مدت زمان طولانی کار خواهد کرد.

دیزل ژنراتورها معمولاً یک منبع تغذیه بسیار مطمئن و کارآمد انرژی الکتریکی، بخصوص در زمان‌هایی که برق شدیداً مورد نیاز است، می‌باشد.

تعمیر و نگهداری دیزل ژنراتورها

اهمیت انرژی الکتریکی در زندگی روزمره و به ویژه واحدهای صنعتی و خدماتی مختلف بر هیچ کس پوشیده نیست. علی‏رغم توسعه شبکه توزیع و بهبود قابلیت اطمینان تجهیزات مربوطه، در بسیاری از صنایع از دیزل ژنراتور به عنوان یک منبع رزرو و یا حتی اصلی برای تامین این انرژی استفاده می‌‏شود. از این رو تضمین فعالیت خطوط تولیدی و خدماتی بیش از پیش به این تجهیز وابسته است. از طرفی با نگاهی اجمالی به بازار مالی دیزل ژنراتورها، به خوبی می‌توان ارزش مالی آن‌ها را به مثابه یک دارایی فیزیکی که باید در حفظ و نگهداشت آن کوشید، مشاهده کرد. طبق گزارشات منتشر شده، بازار این تجهیزات در سال 2019، 16.4 هزار میلیارد دلار ارزش داشت. بدین جهت باید برای تعمیر و نگهداری دیزل ژنراتورها برنامه ویژه و جامعی داشت، تا ضمن حفظ حیات چرخه تولید صنایع، از خسارات مالی فراوان نیز جلوگیری به عمل آورد.

ساختار و عملکرد دیزل ژنراتور و عوامل موثر بر عملکرد آن

در دیزل ژنراتور انرژی سوخت فسیلی (گازوییل) به‌وسیله موتور دیزل (که یک موتور احتراق داخلی محسوب می‏‌شود) به انرژی مکانیکی و سپس به‌وسیله یک آلترناتور به انرژی الکتریکی تبدیل می‏‌شود. با توجه به ابعاد و ظرفیت مخزن، می‌‏توان بر روی خروجی دیزل ژنراتور در زمان‏‌های مورد نیاز حساب کرد. در ساختار یک دیزل ژنراتور عموماً از یک کوپلینگ مکانیکی، تنظیم‌کننده سرعت (Speed Regulator)، تنظیم‌کننده اتوماتیک ولتاژ، یک شاسی، باطری (برای شروع به کار موتور دیزل)، مخزن سوخت و یک صفحه فرمان (Control Panel) استفاده شده است.

همانطور که مشاهده می­‌کنید یک دیزل ژنراتور از بخش­‌های مختلفی تشکیل شده است. اما در این بین سه جزء موتور دیزل، آلترناتور و سیستم خنک‌کننده بخش‌­های اصلی یک دیزل ژنراتور محسوب می‌­شوند. لذا در این نوشتار به بیان ملاحظات تعمیر و نگهداری این سه بخش بسنده می‌­کنیم.

دیزل ژنراتورها معمولاً به گونه‌‏ای طراحی می‌‏شوند که قابلیت رسیدن به 30 الی 80 درصد خروجی نامی (که توسط سازنده یا OEM در نظر گرفته شده) را داشته باشند. انواعی از دیزل ژنراتور که مجهز به واحد کنترل‏‌کننده الکترونیکی (ECU) هستند در بخش تاسیسات (Utilities) مورد استفاده قرار می‌‏گیرند. واحد کنترل‌‏کننده الکترونیکی تجهیزی است که در داخل دیزل ژنراتور تعبیه شده و نقش آن پایش میزان تغییر نیاز به تولید برق و تنظیم سوخت ورودی به محفظه احتراق مولد توان یا موتور دیزل می‌‏باشد.

شاخص‏‌های دیگری نیز وجود دارد که در زمان طراحی یک سیستم تولید انرژی الکتریکی بر حسب مورد استفاده در نظر گرفته می‌‏شوند. از جمله این موارد می‌‏توان به سیستم خنک کاری، سیستم کنترل، شرایط ویژه محیطی، کیفیت سوخت، سیستم تنظیم دور، نوع مولد مورد استفاده و دمای محیط اشاره نمود. بازدهی، شاخص دیگری است که در زمان انتخاب مولد دیزل برای یک ژنراتور باید مورد توجه قرار گیرد. در معنای جامع‏‌تر البته، بازدهی یک دیزل ژنراتور به عواملی همچون شاخص بار (Load Factor)، شرایط محیطی، کنترل سوخت، سیستم خنک‌کاری و دورکاری تجهیز و به طور کلی به کارگیری موفقیت‏‌آمیز یک دیزل ژنراتور به عملکرد صحیح تمامی اجزاء به کار رفته در آن بستگی دارد.

عوامل ایجاد مشکل در دیزل ژنراتورها

ژنراتورها باید به طور موثر و کارآمد کار کنند تا بتوانند برق تجهیزات مورد نیاز را در محیط‌های صنعتی تامین نمایند. با این حال نادیده گرفتن مجموعه عواملی که در ادامه بدان اشاره می­‌شود، تولیدکنندگان و مدیران کارخانه­‌ها را در ارتباط با این تجهیز با مشکل مواجه می‌کند:

نادیده گرفتن تعمیر و نگهداری دیزل ژنراتورها

از اصلی ترین عوامل بروز خرابی در دیزل ژنراتورها، نداشتن یک برنامه جامع و دقیق تعمیر و نگهداری آن‌­ها است. این تجهیزات همانند سایر همتایان خود لازم است که به صورت پیوسته و متناسب بررسی و آنالیز شوند و مجموعه اقدامات پیشگیرانه­‌ای در قبال آن ها صورت پذیرد. یک از بخش‌­هایی که حتما باید در برنامه تعمیر و نگهداری دیزل ژنراتورها گنجانده شود، آزمایش سالانه بانک بار است. این روش انباشتگی رطوبت در دیزل ژنراتورها را با سوزاندن سوخت، روغن و کربن سوزانده نشده در سیلندرها و سیستم اگزوز از بین می‌­برد. نادیده گرفتن این مهم، خرابی‌­های ناگهانی فراوان و کاهش طول عمر تجهیز را به همراه دارد.

انتخاب ناصحیح دیزل ژنراتور از نظر ابعاد و بارگذاری نامناسب آن

یک اشتباه رایج، انتخاب دیزل ژنراتور صنعتی در اندازه نامناسب آن است. متاسفانه استفاده از ژنراتور با بار بسیار سبک می‌­تواند منجر به آسیب جدی و ناکارآمدی آن‌ها شود. یک مسئله برجسته که در نتیجه بارگذاری نامناسب رخ می‌­دهد، انباشت رطوبت (wet stacking) است. این اتفاق معمولاً زمانی رخ می­‌دهد که دیزل ژنراتور با بار کافی کار نمی­‌کند. در نتیجه دمای کارکرد موتور آنقدر بالا نمی­‌رود که اتصالات انبساطی در سیستم اگزوز به درستی چفت و بست شوند. بارگذاری بیش از حد سبک این تجهیز، باعث می‌شود سوخت دیزل به طور کامل نسوزد و سوخت مرطوب در موتور جمع گردد. همچنین سوخت مرطوب از طریق اگزوز نشت کند که این اتفاق می­‌تواند مشکلات زیادی همچون آتش‌سوزی را به همراه داشته باشد.

تامین سوخت

اغلب اپراتورها هنگام کار سوخت کافی برای دیزل ژنراتور فراهم نمی‌­کنند. کمبود سوخت در دیزل ژنراتور منجر به ورود هوا به سیستم سوخت می‌­شود و می­‌تواند به اجزای آن آسیب وارد نماید.

ملاحظات تعمیر و نگهداری دیزل ژنراتورها

یک دیزل ژنراتور بسته به کاربرد آن، به دو بخش تجهیزات منبع تغذیه آماده به کار تولیدکننده و تجهیزات اصلی منبع تغذیه تقسیم می‌­شود. عمر مفید این دو بخش با یکدیگر متفاوت است. تعمیر و نگهداری موتورهای احتراق داخلی با تعداد تجمعی ساعاتی که موتور روشن است، سنجیده می­‌شود. به منظور عملکرد صحیح و قابل اعتماد موتور، سیستم تعمیر و نگهداری دیزل ژنراتورها باید در چند سطح صورت پذیرد.

 نگهداری فنی دیزل ژنراتور در دو بخش تعریف می­‌شود. بخش ابتدایی آن شامل بازرسی تعمیر و نگهداری در دو سطح و درجه است. درجه A (روزانه یا هفتگی) و درجه B (250 ساعت یا 4 ماه) می­‌باشد. در بخش دیگر، بازرسی تعمیر و نگهداری کلاس C (هر 1500 ساعت یا 1 سال)، متوسط (هر 6000 ساعت یا یک سال و نیم) و تعمیرات اساسی (هر 10000 ساعت یا بیشتر) قرار می­‌گیرد.

تعمیر و نگهداری دیزل ژنراتورها در سطح یک و درجه A و B

اگر اپراتور به درستی عملکرد تجهیز را رصد نماید، موتور در بهترین حالت خود فعالیت می‌­کند. بخش تعمیر و نگهداری باید گزارش­‌های عملکرد روزانه اپراتور را دریافت کرده و تنظیمات لازم متناسبی با برنامه تعمیر و نگهداری دیزل ژنراتورها را ترتیب دهند. تفسیر صحیح گزارش عملکرد روزانه موتور و اقدامات عملیاتی بعدی، بسیاری از خرابی­‌ها را بدون نیاز به تعمیرات اضطراری برطرف می­‌کند.

کنترل‌­هایی که باید در این سطح و درجه به طور منظم توسط اپراتور تجهیز صورت پذیرد، شامل آیتم­‌های زیر است:

    قبل از روشن شدن، صفحه روغن باید بررسی شود. برخی از خط­کش‌­های روغن دارای دو علامت بالا “H” و علامت پایین “L” هستند.

    از مقیاس روغن روی ژنراتور برای بررسی سطح روغن می­‌توان استفاده کرد. به منظور دستیابی به قرائت دقیق، در حالت خاموش، روغن به مدت 15 دقیقه لازم است بررسی گردد. مقیاس روغن باید با صفحه اصلی روغن مطابقت داشته باشد و سطح روغن باید تا حد امکان به علامت “H” نزدیک باشد. در صورتی که سطح روغن از علامت “L” پایین‌­تر یا بالاتر از علامت “H” بود، نباید موتور را روشن کرد.

    می‌بایست به صفحات خنک کننده موتور افزوده شود و سیستم خنک‌کننده در سطح کار کامل نگهداشته شود. سپس وضعیت صفحات خنک‌کننده در این حالت بررسی گردد.

    لازم است تسمه موتور چک شود، در صورت لغزش تسمه یا شل بودن، باید تسمه محکم گردد.

    بعد از انجام بررسی­‌های اولیه، موتور توسط اپراتور روشن شود و فشار روغن، توان موتور، دمای آب و روغن خنک‌کننده مورد بررسی قرار گیرد. اطمینان حاصل گردد که صدای موتور طبیعی است. گاز خروجی، مصرف سوخت و نشت احتمالی روغن نیز لازم است چک گردد.

تعمیر و نگهداری دیزل ژنراتورها در سطح دو و درجه A و B

برای هر بازرسی تعمیر و نگهداری دیزل ژنراتور در سطح A و B گام‌های پیشین را بردارید و فرم‌­های مربوط به آن‌­ها را تکمیل و مواردی که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌­شود را جایگزین روغن موتور کنید.

    باید موتور روشن شود تا دمای آن به بالاترین میزان کاری برسد و سپس خاموش شود. دوشاخه پیچ روغن از بخش تحتانی ظرف جدا گردیده و روغن رها شود.

    باید گشتاور پیچ روی صفحه روغن به میزان 70 تا 80 نیوتون متر برسد.

    افزودن روغن به خط کش میلنگ باید تا رسیدن به علامت “H” ادامه یابد.

    بعد از روشن کردن موتور باید اطمینان حاصل شود که نشت روغن وجود ندارد.

بعد از آن دوباره موتور متوقف گردد و به مدت 15 دقیقه اجازه داده شود تا روغن به تشت روغن بازگردد و سپس سطح آن مورد بررسی قرار گیرد. در صورت نیاز به افزودن روغن به آن، مطابق با استانداردهای تعریف شده شرکت سازنده به آن روغن اضافه شود. اطمینان حاصل گردد که  فیلتر اصلی نصب باشد.

 

منبع : تتاپاور