کدام رشته های دانشگاهی ریزش جذب دانشجو دارند؟/ دلیل کاهش رتبه تولید علمی ایران اعلام شد

در جدیدترین آمار آموزش عالی ایران؛

رئیس موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی درباره دلیل کاهش رتبه تولید علمی ایران در رنکینگ های بین المللی توضیح داد.

به گزارش خبرنگار گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، علی باقر طاهری نیا رئیس موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی در نشست خبری با اصحاب رسانه که صبح امروز (سه شنبه، 22 خرداد 1403) در موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی برگزار شد، به ارائه جدیدترین آمار آموزش عالی ایران پرداخت.

طاهری نیا در این نشست، اظهار کرد: مفتخر هستیم در دولت مردمی وزارت علوم رویکرد جامعی به وظایف خود داشته است، کسب مرجعیت علمی و تولید علم نافع 2 بالی است که در این حوزه پیگیری می شود.

رئیس موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی ادامه داد: در راستای کسب مرجعیت علمی حمایت از پژوهشگران، اصلاح برخی آیین نامه ها، انتشار مجلات بین المللی به زبان فارسی از جمله دغدغه های وزارت علوم بوده است.

طاهری نیا بیان کرد: موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی به عنوان اتاق فکر وزارت علوم در سال گذشته و سال کنونی پیشنهاد احکام بخش آموزش، علم و فناوری وزارت علوم را ایفا کرد، احکام تحولی در این دوره پیشنهاد شده و امیدوار هستیم دولت بعدی برنامه های خود را در این راستا پیش ببرد.

معاون وزیر علوم گفت: یکی از احکام و مواد اصلی برنامه هفتم پیشرفت در بخش آموزش ماده 95 است، اساس این ماده تاکید بر استقرار آموزش عالی متناسب با سند آمایش عالی دارد که به وزارت علوم و وزارت بهداشت اختیار توزیع دانشجویان با ظرفیت جدید در منطقه داده شده است.

طاهری نیا تاکید کرد: یکی از اشکالات موجود در توزیع دانشجو وجود رشته های تکراری در دو دستگاه وزارت علوم و وزارت بهداشت است؛ در صورتی که هم پوشانی رشته ها به خصوص در علوم پایه باید رعایت شود.

رئیس موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی افزود: در ماده 95 ظرفیت دیگری با عنوان افزایش اشتغال پذیری در دانشگاه ها درج شده است، دانشجویان موظف هستند دروس عملی و مهارتی را در مقابل دروس نظری آموزش ببینند. در این زمینه هر دانشجو باید حداقل یک مهارت تخصصی کسب کند.

معاون وزیر علوم تصریح کرد: تقسیم کار ملی بین دستگاه های مختلف برای کمک و اشتغال پذیری دانشجویان موضوع دیگر ماده 95 این قانون است. مثلا صنایع باید دانشجوی رشته برق را پذیرش کرده و برای او گواهی صادر کنند، آیین نامه اجرایی این تبصره پس از 6 ماه باید از سوی وزارت علوم تنظیم شود که هم اکنون وزارت علوم این کار را کرده است و برنامه های آموزشی وزارت علوم با صنایع را در نظر گرفته است، در این راستا دستگاه های اجرایی موظف به همکاری شده اند.

طاهری نیا بیان کرد: ظرفیت ماده 96 این قانون فوق العاده است و با عنوان ناظر به تنظیم مناسبت بین دولت و دانشگاه ها شناخته می شود، در این راستا اگر دانشگاهی دانشجوی بیکار تربیت کند باید پاسخگوی دولت باشد. رشته های غیر ضروری باید حذف شوند، تامین مالی دانشگاه ها یکی از مسائلی است که روی میز دانشگاه هاست، پایش کیفیت آموزش عالی مسئله دیگر است.

وی افزود: یکی از تضمین های تحقق ماده 96 قانون این است که بر اساس تبصره الف نظام بودجه ریزی دانشگاه ها به شاخص های عملکردی گره خورده است. با اجرایی شدن تبصره الف ماده 96، آموزش کیفیت لازم را پیدا می کند.

رئیس موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی گفت: رئیس جمهور بعدی هر که می خواهد باشد، مجری برنامه هفتم پیشرفت خواهد بود و بداند که بی اطلاع از آن نمی توان وعده داد؛ چرا که قانون مصوب کشور است، پس نامزدهای انتخابات چهاردهم ریاست جمهوری با اشراف بر آن راهکار موثری داشته باشند.

اعلام آمار دانشجویان کشور به تفکیک مقطع تحصیلی 

معاون وزیر علوم ادامه داد: موسسه مرجع رسمی آمار آموزش عالی است، جدیدترین آمار آموزش عالی به تفکیک حوزه های مختلف در پایان سال تحصیلی 1401_1402 اعلام می شود: تعداد تمام دانشجویان دانشگاه های کشور 3 میلیون 249 هزار و 601 نفر است که 64 درصد در کارشناسی، 13 درصد در کاردانی، 16 درصد در کارشناسی ارشد و 4 درصد در دکتری تخصصی تحصیل کرده اند که52 درصد در علوم انسانی، 6 درصد در علوم پایه، 22 درصد در فنی و مهندسی، 7 درصد در هنر و 9 درصد در علوم پزشکی و 4 درصد در کشاورزی بوده اند.

توزیع رشته ها در مقطع دکتری نرمال تر است

وی افزود: 56 درصد از دانشجویان کارشناسی علوم انسانی و 21 درصد فنی و مهندسی هستند. سهم علوم انسانی در مقطع دکتری به 40 درصد رسیده است، توزیع رشته ها در مقطع دکتری نرمال تر است.

رئیس موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی گفت: دو سوم از دانشجویان علوم انسانی در کارشناسی و 10 درصد در کاردانی و 17 درصد در ارشد و 4 درصد در دکتری فعالیت کرده اند.

افزایش چشمگیر سهم بانوان به آقایان دانشجو

طاهری نیا اضافه کرد: سهم دانشجوی دختر و پسر در آخرین آمار 50 به 50 بوده است، اما در سال 91 تا 95 آمار زنان به آقایان کاهش و پس از آن تاکنون آمار افزایشی بوده است و در سال آینده اختلاف بیش از این خواهد بود.

وی بیان کرد: سهم دانشجویان دکتری تا سال 99_1400 افزایشی بوده، اما از آن سال تاکنون با شیب بسیار کم نزولی شده است.

دلیل کاهش رتبه تولید علمی ایران مشخص شد

معاون وزیر علوم ادامه داد: یکی از مهم ترین دلایل کاهش رتبه تولید علمی ایران در رنکینگ های بین المللی در بخش تولید علم مربوط به نزولی شدن تعداد دانشجویان دکتری است.

بیشترین و کمترین نرخ جذب دانشجو در رشته ها

طاهری نیا اضافه کرد: رشته های مرتبط با استخدام آموزش و پرورش بیشترین رشد دانشجو را داشته است. به جز دانشگاه آزاد اسلامی رشته های مهندسی عمران، امور اداری و الکترونیک و اتوماسیون در مقطع کاردانی از جمله رشته هایی بودند که کمترین تعداد دانشجو را داشته اند. مهندسی پزشکی نسبت به سال های گذشته رشد حدود 50 درصدی داشته است.

فاصله 38 طبقه ای آموزش عالی در پذیرش دانشجوی فنی

وی با بیان اینکه آموزش مهارتی به معنای کسب تخصص در دانشگاه های فنی و حرفه ای و علمی کاربردی است، بیان کرد: سهم آموزش مهارتی در برنامه هفتم پیشرفت باید به 50 درصد برسد، اما هم اکنون 12 درصد است.

معاون وزیر علوم اضافه کرد: دانشجویانی از دانشگاه فرهنگیان که معلم می شوند، مهارت معلمی را فرا می گیرند، پس آنها آموزش مهارتی کسب می کنند و از سایر جنبه های آموزش مهارتی این سهم 40 درصد است.

سبقت چشمگیر بانوان در ورود به دانشگاه

طاهری نیا افزود: در آنلاین گذشته تعداد داوطلبان خانم مقطع دکتری از مرز 60 درصد گذشت و در سال 1401 این رقم 58 درصد بوده است.

79 هزار هیئت علمی تمام وقت داریم

وی بیان کرد: ملاک موسسه هیئت علمی تمام وقت شاغل است که این رقم 79 هزار نفر هستند و اعداد بیشتر از آن شامل اعضای هیئت علمی نیمه وقت، بازنشسته یا تایید شده در فرایند جذب است و در دانشگاه های غیردولتی 31 درصد هیئت علمی داریم و سهم بانوان هیئت علمی 30 درصد است

رئیس موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی گفت: 54 درصد استادیار، 20 درصد دانشیار و 10 درصد استاد تمام در دانشگاه ها فعالیت دارند.

فارغ التحصیلی سالانه 500 هزار دانشجو در کشور

طاهری نیا اضافه کرد: سالانه 500 هزار دانشجو از میان دانشجویان کشور فارغ التحصیلان و وارد بازار کار می شوند که آقایان 52 درصد و بانوان 48 درصد است و با این روند اگر پیش برویم سهم بانوان تا چند سال آتی افزایش می یابد.

سهم بازار کار در پذیرش فارغ التحصیلان

وی گفت: از تعداد فارغ التحصیلان کشوری که وارد بازار کار می شوند 59 درصد لیسانس، 18 درصد تکنسین و فنی مهارتی و 3 درصد پژوهشگر و هیئت علمی، 23 درصد فنی و مهندسی و 18 درصد بینابین هستند، یعنی به ادامه تحصیل فکر می کنند.