۵ بستر برای فیلترینگ تعیین شد / شبکه ملی اطلاعات تکمیل و در حال بروزرسانی است
نگار علی– در بخش اول کافه خبر نصرالله جهانگرد «آقای تکفا»، به معرفی اینترنت در آمریکا و رسیدن آن در دهه ۶۰ به ایران، تالیف اولین کتاب درسی آموزش کامپیوتر در کشور و سیر فناوری اطلاعات در دولت‌های پنجم تا دهم پرداختیم؛ در دومین بخش از کافه خبر نیز جهانگرد به پرسش‌هایی از قبیل اینکه، شورای عالی فضای مجازی در ۱۲ سال فعالیت خود چه دستاوردهایی داشته است، از نظر توسعه هوش مصنوعی در کشور در چه جایگاهی ایستاده‌ایم، نگاه منفی به فناوری اطلاعات چه زمان شکل گرفت و چه آسیب‌هایی به کشور وارد کرده است و چه شد که در توسعه شبکه‌های اجتماعی بومی عقب ماندیم؛ پاسخ داده است.
نصرالله جهانگرد در سومین بخش از کافه خبر مجله زنده خبری، به پرسش‌های زیر پاسخ داد:
- شبکه ملی اطلاعات چه زمان تکمیل شد و آیا از استاندارد جهانی بهره میبرد؟
- چگونه باید امنیت شبکه را تامین کرد؟
- اینترنت چه دستاوردی برای کشورها داشته است؟
- چرا با گذشت دهه‌ها از ورود اینترنت، توافقی بر سر فیلترینگ اتفاق نمی‌افتد؟
- چرا نتیجه‌ای از جلسات متعدد حاصل نمی‌شود؟
- چرا شبکه‌های اجتماعی بومی موفق نبودند؟
- ما در رقابت با شبکه‌های اجتماعی خارجی در چه جایگاهی ایستاده‌ایم؟
- چرا تکلیف فیلترینگ روشن نمی‌شود؟
- مافیای فیلترینگ می‌توانند گروه فشار فیلترینگ باشد؟
مشروح این گفت‌وگو را در ادامه بخوانید:
شبکه ملی اطلاعات دائما در حال بروزرسانی است
نصرالله جهانگرد در پاسخ به این پرسش که شبکه ملی اطلاعات چه زمان تکمیل شد و آیا از استاندارد جهانی بهره میبرد، گفت:« شبکه ملی اطلاعات همیشه وجود داشته است و ما دائما در حال بروزرسانی آن بوده‌ایم؛ در نقطه‌ای که تکنولوژی بسیار سریع رشد می‌کند، برنامه ریزی غلتان است. یعنی شما هر اتفاق جدیدی که میفتد را بررسی می‌کنید، غلت دیگری می‌زنید و گام بعد را برمی‌دارید و طبیعتا این برنامه ریزی را طوری می‌کنید که پاسخ نیازهای روز را بدهد و مراقب آینده هم باشیم.
در مخابرات وضعیت به شکلی است که امکان ندارد که شما دستگاهی را به کار بگیرید که یک بیت سیگنالینگ آن یا استاندارد آن، با بقیه دنیا فرق داشته باشد، اصلا اگر فرق داشته باشد وصل نمی‌شود. ما باید در لبه استاندارد جهانی کار کنیم. شبکه ملی اطلاعات آمده است و سرویس‌ها روی آن کار می‌کنند.»
امنیت، بافتی لابه‌لای شبکه است
او در ادامه در پاسخ به این پرسش که چگونه باید امنیت شبکه را تامین کرد، گفت:« پایداری شبکه و امنیت چند لایه دارد؛ اولین قدم آن است که سیم، کابل، فیبر و در کل تجهیزاتی که وصل میکنیم، از نظر فیزیکی پایدار باشد. مرحله بعد کاربرد آن است، به این معنا که چه کاری انجام دهیم تا دیتایی که در آن شبکه قرار می‌گیرد و پخش می‌شود، هک نشود و ضربه نخوریم. چراکه دیتای آب، برق، گاز و کشاورزی و همه صنایع ما از این شبکه رد می‌شود.
بنابراین چند لایه مسئله امنیتی و کنترلی داریم، پس مسئله امنیت همچون بافتی، لابه‌لای این شبکه وجود دارد و ما با دستگاه‌های مربوطه در تعامل هستیم که امنیت شبکه حفظ شود.»
اینترنت ثروت را به کشورهای فقیر آورد و ما هنوز درگیر کاربرد فرهنگی شبکه‌های اجتماعی هستیم
آقای تکفا در پاسخ به این پرسش که اینترنت چه دستاوردهایی برای کشورها داشته است، گفت:« در تمام دنیا اینترنت به ابزاری برای رشد تبدیل شده است؛ تا قبل از ورود اینترنت به جهان، بالاترین درآمد سرانه جهان زیر ده هزار دلار بود و درآمد سرانه بالای ۷ الی ۸ هزار دلار وجود نداشت. ایران با ۲ الی ۳ هزار دلار درآمد سرانه، در میان ثروتمندان دنیا قرار داشته است.
بعد از آمدن اینترنت، درآمد سرانه حتی به ۳۰ الی ۵۰ هزار دلار رسید. در کره جنوبی درآمد سرانه به بالای ۲۰ الی ۴۰ هزار دلار رسید و درآمد سرانه کشورهای زیادی مانند سنگاپور در قبال فناوری رشد چشمگیری را تجربه کرد. چین که شاهد روز ما است، طی یک برنامه تقریبا ۲۰ الی ۲۵ ساله از یک کشور بسیار فقیر، در حال تبدیل شدن به کشور اول دنیا است.
ما در کشور، هنوز در گیر و دار آن هستیم که شبکه‌های اجتماعی در کاربردهای فرهنگی چه کاری می‌کنند.»
مصادیق فیلترینگ روشن است و مردم و حاکمیت بر سر آن توافق دارند
جهانگرد در ادامه در پاسخ به این پرسش که چرا با گذشت دهه‌ها از ورود اینترنت، توافقی بر سر فیلترینگ اتفاق نمی‌افتد، گفت:«در سال ۱۳۷۷ بود که به شورای انقلاب فرهنگی رفتیم و حوزه‌هایی که باید فیلتر شوند را بررسی و مشخص کردیم، در حوزه اخلاق اجتماعی هرگونه محتوای ضد دین فیلتر شود، محتوای علیه اقوام و امنیت ملی فیلتر شود، محتوای علیه کودکان و پورنوگرافی فیلتر شود، محتوای حوزه تخلفات اجتماعی، بمب‌سازی، تفنگ‌سازی و دزدی نیز فیلتر شود و می‌ماند یک محتوای علیه حوزه سیاسی، در این حوزه، آنجایی که امنیت ملی است را فیلتر میکنیم اما آنجایی که در مورد احذاب است، ما مسئول نیستیم که دخالتی بر روی انجام دهیم و هرکسی مسئول صحبت‌های خود است.
بنابراین رویه خیلی روشن است؛ موضوع‌های فیلتر شده را اعلام میکنیم و مردم هم همراه ما خواهند بود، چراکه مورد اختلافی وجود ندارد.
اما سرنخ شبکه‌های بین‌المللی که دست ما نیست، باید برویم با آنها صجبت کنیم، تفاهم کنیم. همه این‌ها از طریق تبلیغات کاسبی می‌کنند، بگوییم باشد، شما کارتان را بکنید ما هم کار خودمان را میکنیم و لطفا این موارد را برای ما فیلتر کنید. از اینجا به بعد باید وارد مذاکره شویم، بخشی از آن تحریم بین‌المللی است، طرف می‌گوید من نمیتوانم با تو صحبت کنم. بخشی را خودمان تحریم کرده‌ایم، طرف حاضر بوده است که با ما صحبت کند، اما دلسوزان مانع شده‌اند.
به عنوان مثال، زمانی برای یکی از پلتفرم‌ها توافقاتی حاصل شد و وارد گفت‌وگو شدیم اما جوسازی رقیب و اختلافات میان نهادها کار دست ما داد و نتیجه‌ای حاصل نشد.
سه دوره از وزارت وزرا بیهوده گذشت
او در ادامه در پاسخ به این پرسش که چرا نتیجه‌ای از جلسات متعدد حاصل نمی‌شود، گفت:« سه دوره وقت وزارت ارتباطات تا به امروز صرف گزارش دادن وزرا به شورای عالی فضای مجازی شده است، گزارش دادن برای اینکه شبکه ملی اطلاعات چه شده است. میگوییم یعنی چه که چه شد؛ ما که طراحی و نصب کردیم و در حال پیاده سازی است؛ الان هم ظاهرا خصوصی سازی شده است. شما باید بروید سراغ اپراتورها و بگویید که کیفیت سرویس را ارتقا بده، کیفیت بهتر، حق مردم است.
در جواب، به ما می‌گویند که شما شبکه اجتماعی داخلی ندارید، میگوییم این نامش شبکه ملی اطلاعات نیست، یکی از سرویس‌های آن است.»
راه برگرداندن کاربران فیلترینگ نیست
آقای تکفا در ادامه در پاسخ به این پرسش که چرا شبکه‌های اجتماعی بومی موفق نبودند، گفت:«با حمایت دولت ۵ الی ۶ شبکه اجتماعی راه افتاد، همه چیز از پول و سرور هم به آنها دادیم، اما وقتی شکاف اجتماعی در جامعه زیاد شد و مهاجرت به شبکه‌های اجتماعی خارجی اتفاق افتاد، برگرداندن کاربران دشوار است.
راه برگرداندن این نیست که شبکه‌های اجتمای را فیلتر کنیم و شبکه‌های داخلی را باز بگذاریم؛ شبکه ملی اطلاعات از نظر من این نیست که آقای وزیر و شورای عالی فضای مجازی دو روز یکبار بالای سرش بروند و بگویند چه شد. شبکه ملی اطلاعات در سطح عملیات است و کارش را می‌کند و دیگر نباید وقت کشور برای آن برود.»
بنده خدایی که به شبکه ملی اطلاعات گفت:«اینترنت ملی»
جهانگرد در پاسخ به این پرسش که چه شد که الان حرف از شبکه ملی اطلاعات که می‌شود، مو به تن مردم سیخ می‌شود؛ گفت:« یک بنده خدایی یک بار آمد و گفت:« اینترنت ملی» اینترنت ملی که معنا ندارد. جغرافیای هر کشوری محدوده‌ای است که تحت کنترل آن کشور است، در آن جاده داریم، لب مرز جاده ما به جاده همسایه متصل می‌شود، رد میشویم و کارمان را میکنیم. ارتباطات هم همین است. ما داخل سرزمین خود ارتباطات داریم، روی آن سواریم و کنترل میکنیم.
ما داخل سرزمین خودمان ارتباطات داریم، بر روی آن کنترل داریم و سواریم؛ راه کنترل آن شماره‌گیری، فرکانس و آی‌پی آدرس است. سه مولفه داریم که با استفاده از آن می‌توانیم ارتباطات را در داخل کشور خودمان کنترل کنیم؛ مردم نیز در حال سرویس‌گیری هستند.
مردم همین الان در حالی که فیلترشکن نصب می‌کنند و به شبکه‌های دیگر دسترسی پیدا می‌کنند از همین خطوط شبکه ملی اطلاعات استفاده می‌کنند و اطلاعات آنها از آسمان رد نمی‌شوند.
پس شبکه ملی اطلاعات وجود دارد؛ محتوا و کاربری مسئله ما است. نگاه من این است که وظیفه دولت، تدوین برنامه‌های توسعه کاربری و ارتقای کارآمدی کشور است و همراه آن به موضوع امنیت و فرهنگ بپردازد که ذاتی هر برنامه‌ای است.
ما در طرف بازنده ایستاده‌ایم
جهانگرد در ادامه در پاسخ به این پرسش که ما در رقابت با شبکه‌های اجتماعی خارجی در چه جایگاهی ایستاده‌ایم، گفت:« ما در رقابت با پلتفرم‌های جهانی در حال حاضر در طرف بازنده ایستاده‌ایم؛ دیر جنبیدیم و می‌خواهیم برگردیم و باید آنقدر بر روی پلتفرم‌های خودمان مزیت قرار دهیم تا منفعت خلق کنیم.
من به عنوان فردی که مسئولیت توسعه را بر عهده داشتم، نگرانم که پلتفرمی خارجی وارد کشور ما شود و مردم تمام کسب‌وکارهای خود را بر روی آن بسترسازی کنند و آن پلتفرم یک ارز دیجیتالی نیز برای خود طراحی کند تا معاملات مردم با استفاده از آن در آن بستر صورت گیرد و من در این سرزمین که نشستم، دیتا و پولم در جای دیگری باشد، این اتفاق جز ضرر ملی نام دیگری ندارد.
ندانم کاری، جهل و رقابت‌های ناشایست کشور را به سمت زیان برده است
آقای تکفا در ادامه در پاسخ به این پرسش که چرا تکلیف فیلترینگ روشن نمی‌شود، گفت:« ندانم کاری، جهل و رقابت‌های ناشایست کشور را به سمت زیان برده است؛ امروز تمام ارکان کشور می‌گویند ما این مدل فیلترینگ را قبول نداریم، پس چه مدل فیلترینگ را قبول دارید؟ چرا همه را سرکار گذاشتید.»
فیلترشکن فروش‌ها عددی نیستند
او در ادامه در پاسخ به این پرسش که مافیای فیلترینگ می‌توانند گروه فشار فیلترینگ باشد، گفت:«فیلترشکن فروش‌ها عددی در تصمیم‌گیری کشور نیستند؛ شاید پسر یا دختر شخصی در نظام، در حال کاسبی باشند، اما این افراد در نظام تصمیم‌گیری ما عددی نیستند، وقتی درست دیده شود و درست گزارش داده شود، به راحتی می‌توان در کشور درست تصمیم‌گیری کرد؛ من امیدوار هستم که در آغاز دولت جدید ما از این اتلاف وقت خارج شویم.
ما در رقابت تامین و تسلط تکنولوژی عقب افتادیم
جهانگرد در آخر گفت:« شبکه ملی اطلاعات یک تکلیفی است که در حال اجرا است، باید به کمیته‌های نظارتی در رگولاتوری دستور داده شود تا کیفیت را بهبود بخشند و وقت شورای عالی فضای مجازی نباید با این مسائل تلف شود. در مورد امنیت، تعارف نداریم، باید از امنیت کشور حفاظت کنیم اما تعاریف خود را روشن کنیم و پارامترها را رعایت کنیم. ما در رقابت تامین و تسلط تکنولوژی عقب افتادیم، باید این عقب‌افتادگی را جبران کنیم.»
انتشار مطالب کافه خبر نصرالله جهانگرد ادامه دارد، برای دریافت آخرین اطلاعات با سرویس دانش و فناوری مجله زنده خبری همراه باشید.
۲۲۷۲۲۷