خلاصه کتاب حضور انسان در محیط معماری: از بعد پدیدارشناسی ( نویسنده سمیره کدائی )

کتاب «حضور انسان در محیط معماری: از بعد پدیدارشناسی» اثر سمیره کدائی، پیوندی عمیق میان تجربه زیسته انسان و فضای کالبدی را آشکار می سازد و راهی برای درک چگونگی شکل گیری معماری ماندگار در ذهن و روح پدیدارشناسانه انسان ارائه می دهد.

سفری شگفت انگیز در دل مفاهیم فلسفی و روان شناختی، این کتاب به خواننده کمک می کند تا به درکی فراتر از صرفاً زیبایی شناسی بصری از معماری دست یابد. از دیرباز، معماری همواره بیش از آنکه صرفاً مجموعه ای از مصالح و خطوط باشد، فضایی برای زیستن و تجربه کردن انسان ها بوده است. در طول تاریخ، برخی بناها و مکان ها توانسته اند در حافظه جمعی و فردی ما حک شوند، در حالی که بسیاری دیگر به دست فراموشی سپرده شده اند. سمیره کدائی با رویکردی پدیدارشناسانه، به کاوش در این پدیده می پردازد و رمز ماندگاری برخی محیط ها را در پیوند ناگسستنی آن ها با «تجربه انسانی» جستجو می کند. این کتاب، دعوتی است برای بازاندیشی در شیوه های طراحی و ادراک فضا، تا معماران و علاقه مندان به این حوزه بتوانند آثاری خلق کنند که نه تنها زیبا به نظر برسند، بلکه در عمق وجود انسان ها ریشه دوانند و به بخشی جدایی ناپذیر از خاطرات و هویت آن ها تبدیل شوند.

نویسنده و زمینه فکری کتاب

معرفی سمیره کدائی

سمیره کدائی، به عنوان نویسنده ای که عمیقاً به ابعاد فلسفی و روان شناختی معماری می پردازد، توانسته است با اثری چون «حضور انسان در محیط معماری: از بعد پدیدارشناسی» جایگاه ویژه ای در میان آثار نظری این رشته پیدا کند. پیشینه تحصیلی و پژوهش های او در حوزه های مرتبط با فلسفه، به ویژه پدیدارشناسی، و همچنین روان شناسی محیط، به او این امکان را داده است تا نگاهی چندبعدی به مقوله فضا و تعامل انسان با آن داشته باشد. رویکرد فکری کدائی بر این مبنا استوار است که معماری تنها یک هنر یا علم کالبدی نیست، بلکه بستری است برای تجلی و تجربه زیسته انسان. او معتقد است که فضا، فارغ از ابعاد فیزیکی اش، هویت خود را از حضور و درک انسان می گیرد و در نتیجه، برای خلق فضاهای معنادار و ماندگار، باید ریشه ها را در درک عمیق از روان و ادراک انسانی جستجو کرد. این دیدگاه، خواننده را به درک لایه های پنهان تر و عمیق تر از معنای معماری دعوت می کند، جایی که حس و تجربه، نقش محوری پیدا می کنند.

پدیدارشناسی: رویکرد محوری کتاب

در قلب کتاب سمیره کدائی، «پدیدارشناسی» به عنوان یک رویکرد فلسفی محوری قرار دارد. پدیدارشناسی، علمی است که به بررسی پدیده ها آن گونه که در آگاهی ما ظاهر می شوند، می پردازد و بر تجربه زیسته و درک بی واسطه از جهان تاکید می کند. این رویکرد، فراتر از واقعیت عینی، به جهان آن گونه که برای فرد «پدیدار» می شود، می نگرد. در معماری، پدیدارشناسی ما را وا می دارد تا از نگاه صرفاً عملکردی یا زیبایی شناختی فاصله بگیریم و به این سوال بیندیشیم که یک فضا چگونه در وجود ما حس می شود؟ چگونه با نور، صدا، بافت و حتی بوی خود، خاطرات و احساساتی را در ما برمی انگیزد؟ این کتاب نشان می دهد که چگونه می توان از این رویکرد فلسفی برای فهم عمیق تر رابطه انسان و محیط استفاده کرد. یک معمار با درک پدیدارشناسانه، دیگر صرفاً به طراحی احجام نمی پردازد، بلکه فضاهایی را می آفریند که با تمام وجود انسان درگیر می شوند و حس «بودن» در مکان را به او منتقل می کنند.

طرح مسئله اصلی کتاب

سمیره کدائی در کتاب خود به پرسش هایی بنیادین درباره حضور انسان در محیط معماری می پردازد: چه عواملی باعث می شوند که برخی فضاها در ذهن و احساس ما ماندگار شوند، در حالی که بسیاری دیگر به سرعت به فراموشی سپرده می شوند؟ چرا یک بنا پس از سال ها همچنان زنده و پویا به نظر می رسد، در حالی که دیگری در مدت کوتاهی روح خود را از دست می دهد؟ این چالش ها، ریشه در این حقیقت دارند که معماری، نه فقط یک سازه فیزیکی، بلکه بستر تجربه زندگی است. کتاب با طرح این مسئله، خواننده را به سفری دعوت می کند تا با کاوش در ابعاد پنهان ادراک و تعامل انسانی، به پاسخ هایی برای این سوالات دست یابد. هدف اصلی کتاب، فراتر از معرفی صرف مفاهیم، ارائه بینش هایی است که به معماران کمک کند تا فضاهایی بیافرینند که با روح انسان درگیر شوند، معنا پیدا کنند و در گذر زمان، زنده و ماندگار باقی بمانند.

مفاهیم بنیادی و دیدگاه های کلیدی

فراتر از بصری: نقش حواس در ادراک معماری

یکی از درخشان ترین دیدگاه های مطرح شده در کتاب «حضور انسان در محیط معماری»، تاکید بر نقش تمامی حواس در ادراک فضا است. این کتاب به چالش کشیدن تمرکز غالب بر وجه بصری در حرفه معماری می پردازد و نشان می دهد که تجربه کامل یک مکان، فراتر از آنچه چشم می بیند، شکل می گیرد. بوی چوب در یک کلبه قدیمی، لطافت سنگ های صیقلی در یک معبد، طنین صدا در یک تالار بلند، یا حتی مزه قهوه در یک کافه دنج، همگی لایه هایی از ادراک را فعال می کنند که به عمق بخشیدن به تجربه فضا کمک می کند. در این زمینه، نقل قولی از ابرهارد در کتاب ذکر می شود که معتقد است «ارزیابی کیفیت معماری فقط از طریق تصویر بصری مانند این است که از روی عکس های شخصی عاشق فردی شوید، بدون اینکه هیچ گاه او را ببینید.» این جمله، به وضوح نشان می دهد که چگونه تنها با فعال کردن تمامی حواس — بویایی، لامسه، شنوایی، چشایی و بینایی — است که یک فضا می تواند در حافظه و قلب انسان ماندگار شود. تجربه واقعی معماری، تجربه ای جامع و چندحسی است که در آن، هر حس، قطعه ای از پازل بزرگ تر معنای مکان را تکمیل می کند.

معماری ماندگار و تجربه انسانی

سمیره کدائی در اثر خود، معماری ماندگار را نه در ابهت یا زیبایی ظاهری، بلکه در توانایی آن برای درگیر کردن «جسم و روح انسان» می یابد. این کتاب نشان می دهد که معیار اصلی برای خلق فضاهایی که در گذر زمان ارزش خود را حفظ می کنند و در ذهن ما حک می شوند، توجه عمیق به «تجربه انسانی» است. این بدان معناست که یک بنا، تنها یک سازه نیست؛ بلکه بستری است که در آن، زندگی روزمره، خاطرات، احساسات و تعاملات انسانی شکل می گیرند. معماری ماندگار، معماری ای است که با ما حرف می زند، به ما امکان می دهد در آن احساس تعلق کنیم، و بستری برای رشد و تجربه ما فراهم می آورد. این رویکرد، معماران را به سمت طراحی فضاهایی سوق می دهد که نه تنها نیازهای عملکردی را برآورده سازند، بلکه بتوانند با لایه های عمیق تر وجود انسان ارتباط برقرار کنند و به او حس «بودن» و «زیستن» در یک مکان معنادار را القا کنند. این، جوهره معماری واقعی است که فراتر از مدها و زمان ها، در قلب تجربه انسانی ریشه دوانده است.

روانشناسی محیطی و نظریه اکولوژیک

کتاب «حضور انسان در محیط معماری» به شکلی عمیق به مفاهیم روانشناسی محیطی و به ویژه نظریه «اکولوژیک» یا «بوم شناسی» بارکر می پردازد و چگونگی کاربرد آن در درک رابطه انسان با محیط کالبدی را تشریح می کند. نظریه اکولوژیک بارکر بر این اصل استوار است که رفتار انسان نه تنها تابعی از ویژگی های فردی، بلکه به شدت متأثر از «قرارگاه های رفتاری» (Behavior Settings) محیطی است که در آن قرار می گیرد. قرارگاه رفتاری، مفهومی است که هم جنبه های فیزیکی یک مکان (مانند یک کلاس درس، یک فروشگاه، یا یک پارک) و هم الگوهای رفتاری مرتبط با آن مکان را در بر می گیرد. این نظریه نشان می دهد که محیط، بستر طیفی از رفتارها را تعیین می کند و تغییر در عناصر کالبدی یا اجتماعی یک قرارگاه رفتاری می تواند به تغییر در رفتار انسان ها منجر شود. کتاب کدائی، با بهره گیری از این دیدگاه، به خواننده می فهماند که طراحی معماری باید با درک عمیق از این تعامل دوسویه میان انسان و محیط انجام شود. این درک، به معماران یاری می رساند تا فضاهایی را طراحی کنند که نه تنها از نظر زیبایی شناسی دلپذیر باشند، بلکه به شکل فعالانه، بر رفتار، احساسات و تجربیات زیسته کاربران خود تأثیر بگذارند و زندگی روزمره آن ها را غنا بخشند.

بارکر معتقد است که محیط، بستر طیفی از رفتارها که ممکن است رخ بدهند را تعیین می کند.

خلاصه فصل به فصل کتاب

فصل اول: پیشگفتار

فصل اول کتاب، مانند یک دعوت نامه به سفری فکری، خواننده را با ساختار کلی کتاب و اهداف والای نویسنده از نگارش آن آشنا می کند. در این بخش، سمیره کدائی به آرامی زمینه را برای ورود به بحث های عمیق تر فراهم می آورد و اهمیت درک ارتباط انسان با محیط کالبدی را از منظری پدیدارشناسانه برجسته می سازد. خواننده در این فصل، حس می کند که قرار است به زوایای پنهان معماری و رابطه آن با وجود انسانی دست یابد، جایی که نه تنها به بناها، بلکه به تجربه هایی که در آن ها شکل می گیرند، توجه می شود. این پیشگفتار، مانند یک نقشه راه عمل می کند و اشتیاق لازم برای ادامه مسیر و کشف رازهای معماری ماندگار را در ذهن خواننده می کارد.

فصل دوم: معنای مکان و رابطه انسان با مکان

فصل دوم به یکی از بنیادی ترین مفاهیم در معماری پدیدارشناسانه می پردازد: «معنای مکان». در این فصل، خواننده درمی یابد که چگونه یک فضای صرفاً کالبدی، می تواند برای انسان، به «مکان»ی معنادار تبدیل شود. این معنا، نه صرفاً از کاربری یا فرم فیزیکی، بلکه از تعاملات، خاطرات، احساسات و تجربیات زیسته ای نشأت می گیرد که فرد در آنجا کسب می کند. کتاب به این موضوع می پردازد که چگونه انسان ها به محیط های خود هویت و ارزش می بخشند و این پیوند عمیق، چگونه بر تعامل فرد با فضای کالبدی تأثیر می گذارد. درک این فصل، به خواننده کمک می کند تا به جای دیدن ساختمان ها به عنوان اشیاء بی جان، آن ها را به عنوان ظروف پویایی برای زندگی انسانی ببیند که در خود، داستان ها و معناهای بی پایانی را جای داده اند.

فصل سوم: روان انسان و محیط کالبدی

در فصل سوم، کتاب «حضور انسان در محیط معماری» به بررسی عمیق تر روانشناسی محیطی می پردازد و رابطه پیچیده میان روان انسان و محیط فیزیکی را واکاوی می کند. این بخش، به نقش محیط در شکل گیری رفتار انسان و تأثیر آن بر سلامت روانی و اجتماعی افراد می پردازد. به ویژه، مفهوم «قرارگاه های رفتاری» (Behavior Settings) بارکر در این فصل تشریح می شود و نشان می دهد که چگونه یک محیط فیزیکی، با تعیین محدودیت ها و فرصت های خاص خود، می تواند الگوهای رفتاری مشخصی را در افراد برانگیزد. خواننده در این فصل، درمی یابد که چگونه معماری می تواند نه تنها یک فضای کاربردی، بلکه یک محرک روانی قدرتمند باشد که بر احساسات، خلق و خو و حتی هویت افراد تأثیر می گذارد. این فصل، معماران را به سمت طراحی هوشیارانه تر سوق می دهد که در آن، سلامت روان و تجربه زیسته کاربران، در کانون توجه قرار گیرد.

فصل چهارم: شناخت محیط و پدیدارشناسی

فصل چهارم کتاب، قلب رویکرد پدیدارشناسانه را در شناخت محیط آشکار می سازد. این بخش، به این موضوع می پردازد که چگونه انسان محیط پیرامون خود را ادراک می کند و این ادراک، چگونه از منظر پدیدارشناسانه شکل می گیرد. در اینجا، بر خلاف رویکردهای سنتی که بر داده های عینی و اندازه گیری پذیر تاکید دارند، توجه به ویژگی های منحصر به فرد محیط و نحوه واکنش حواس ما به آن ها معطوف می شود. برای مثال، کتاب توضیح می دهد که چگونه مصالح ساختمانی با بافت، رنگ، دما و حتی بوی خود، حواس ما را درگیر می کنند و هر کدام، تجربه ای متفاوت را در ما برمی انگیزند. نقش ذهنیت و تجربیات گذشته فرد در فرآیند ادراک نیز در این فصل برجسته می شود. خواننده با مطالعه این بخش، درمی یابد که شناخت محیط، فرآیندی پویا و چندوجهی است که نه تنها توسط ویژگی های فیزیکی، بلکه توسط لایه های عمیق تر حسی و ذهنی ما شکل می گیرد و همین، به فضاها عمق و معنا می بخشد.

فصل پنجم: عوامل انسانی در محیط معماری

در فصل پنجم، سمیره کدائی با دقت بیشتری به عوامل انسانی مؤثر بر تجربه فضا می پردازد. این فصل به جزئیات ابعاد روان شناختی انسان از جمله ادراک، انگیزش، حافظه و احساسات می پردازد و نشان می دهد که چگونه هر یک از این عوامل، نقش مهمی در نحوه تعامل ما با محیط معماری ایفا می کنند. برای مثال، کتاب به این نکته اشاره می کند که انگیزش های مختلف (اعم از مادی یا معنوی) چگونه می توانند درک ما از قابلیت ها و معنای یک فضا را تغییر دهند و حتی منجر به ماندگاری یا نابودی آن معنا در ذهن شوند. این بخش، بینشی عمیق تر به معماران می دهد تا با درک پیچیدگی های روان انسان، فضاهایی را طراحی کنند که نه تنها پاسخگوی نیازهای فیزیکی باشند، بلکه با انگیزه ها و احساسات درونی افراد نیز همخوانی داشته باشند و تجربه زیسته آن ها را غنا بخشند. این، گامی بلند به سوی خلق معماری ای است که با تمام ابعاد وجودی انسان سخن می گوید.

فصل ششم: سازگاری محیط با انسان

فصل ششم کتاب، اوج مباحث پیشین را در بر می گیرد و راهکارها و اصولی را ارائه می دهد که بر اساس دیدگاه پدیدارشناسانه و روان شناختی، به معماران و طراحان کمک می کند تا محیط هایی خلق کنند که با انسان سازگار باشند. این فصل، به معنای واقعی کلمه، نقشه راهی برای رسیدن به «معماری ماندگار» است. سازگاری محیط با انسان، تنها به معنای ارگونومی یا دسترسی فیزیکی نیست؛ بلکه به معنای ایجاد فضاهایی است که در آن ها انسان احساس راحتی، تعلق، امنیت و معنا می کند. کتاب بر این نکته تاکید دارد که یک فضای سازگار، فضایی است که به نیازهای روان شناختی و حسی انسان پاسخ می دهد، با تجربه های زیسته او هم راستا می شود و بستری برای رشد و شکوفایی او فراهم می آورد. این فصل، خواننده را به این نتیجه می رساند که خلق فضاهایی با این ویژگی ها، کلید ماندگاری آن ها نه تنها در کالبد شهر، بلکه در حافظه و قلب تک تک انسان ها خواهد بود.

کلام آخر و منابع

در بخش پایانی کتاب، سمیره کدائی به جمع بندی نهایی مباحث مطرح شده می پردازد و بار دیگر بر اهمیت پیوند انسان و معماری از منظر پدیدارشناسی تاکید می کند. این بخش، مانند نفس پایانی یک سمفونی است که تمامی نغمه های پیشین را در خود جای می دهد و پیامی جامع و عمیق را به خواننده منتقل می سازد. توجه به منابع مورد ارجاع در این بخش نیز نشان دهنده عمق پژوهش و وسعت دید نویسنده است که به خواننده این امکان را می دهد تا در صورت علاقه، به کاوش های بیشتری در این حوزه بپردازد. کلام آخر، حس کمال و جامعیت را در خواننده ایجاد می کند و او را به تفکر بیشتر در مورد دنیای اطراف خود و نقش بی بدیل معماری در آن دعوت می کند.

تحلیل و نقد کلی کتاب

نقاط قوت بارز کتاب

کتاب «حضور انسان در محیط معماری: از بعد پدیدارشناسی» اثر سمیره کدائی، دارای نقاط قوت بارزی است که آن را به اثری برجسته در ادبیات نظری معماری تبدیل می کند. یکی از مهم ترین ویژگی های آن، رویکرد میان رشته ای قوی آن است که معماری را نه تنها در ارتباط با فلسفه (پدیدارشناسی)، بلکه با روان شناسی (به ویژه روان شناسی محیطی) پیوند می زند. این تلفیق دیدگاه ها، به خواننده اجازه می دهد تا درکی جامع تر و عمیق تر از فضا و تجربه انسانی پیدا کند. علاوه بر این، اهمیت کاربردی مباحث برای حرفه معماری و طراحی بسیار چشمگیر است. این کتاب صرفاً به مفاهیم انتزاعی نمی پردازد؛ بلکه بینش هایی را ارائه می دهد که می تواند مستقیماً در طراحی فضاهایی با کیفیت انسانی بالا به کار گرفته شود. تازگی و عمق نگاه به مسئله حضور انسان در فضا نیز از دیگر نقاط قوت است. در زمانی که اغلب بر جنبه های عملکردی و بصری تاکید می شود، این کتاب به لایه های پنهان تر و حسی فضا می پردازد که در نهایت به خلق فضاهای ماندگار منجر می شود. در نهایت، ساختار منسجم و منطقی کتاب نیز به خواننده کمک می کند تا به راحتی در مسیر بحث ها حرکت کرده و مفاهیم پیچیده را به صورت مرحله ای درک کند.

پیشنهاداتی برای گسترش مباحث یا جنبه های کمتر پرداخته شده

با وجود نقاط قوت فراوان، همواره می توان برای غنای بیشتر یک اثر، پیشنهاداتی را مطرح کرد. در مورد کتاب «حضور انسان در محیط معماری»، شاید جای مثال های عملی بیشتر از پروژه های معماری واقعی که این مفاهیم پدیدارشناسانه را به نمایش بگذارند، احساس شود. ارائه موردکاوی های مشخص از بناهایی که توانسته اند با تجربه انسانی پیوند عمیق برقرار کنند، می توانست به ملموس تر شدن مفاهیم نظری برای خوانندگان، به ویژه دانشجویان و طراحان حرفه ای، کمک کند. همچنین، بررسی موردی پروژه هایی که در آن ها رویکرد پدیدارشناسانه عامدانه به کار گرفته شده است، می توانست ابعاد کاربردی کتاب را پررنگ تر سازد. این موارد، نه به معنای کاستی در اثر، بلکه به عنوان پیشنهاداتی برای پژوهش های آتی یا مطالعه کتب مکمل در نظر گرفته می شوند که می توانند خواننده را در مسیر عمیق تر شدن در این حوزه یاری رسانند و او را به سوی کشف نمونه های واقعی و الهام بخش سوق دهند. این گونه مطالعات می توانند به خواننده حس همراهی بیشتری در فرآیند درک و کاربرد مفاهیم کتاب بدهند.

این کتاب برای چه کسانی ضروری است؟

کتاب «حضور انسان در محیط معماری: از بعد پدیدارشناسی» برای طیف وسیعی از مخاطبان، ارزشی بی بدیل دارد و مطالعه آن برای گروه های خاصی ضروری است تا به درکی عمیق تر از فضای اطراف خود دست یابند:

• دانشجویان و پژوهشگران معماری: به ویژه در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا که به دنبال منابع، خلاصه ها و دیدگاه های تحلیلی در زمینه نظریه های معماری، پدیدارشناسی، روانشناسی محیط و ارتباط انسان با فضا هستند، این کتاب دریچه ای نوین به سوی پژوهش های عمیق تر می گشاید و آن ها را با ابعاد انسانی طراحی آشنا می سازد.
• اساتید و متخصصان رشته های مرتبط (معماری، فلسفه، شهرسازی، طراحی داخلی): این کتاب می تواند به عنوان یک منبع ارزشمند برای مرور سریع مفاهیم کلیدی، یافتن خلاصه ای برای استفاده در تدریس و پژوهش های خود عمل کند و الهام بخش رویکردهای جدید در آموزش و عمل باشد.
• معماران و طراحان حرفه ای: این اثر به آن ها کمک می کند تا دانش نظری خود را توسعه داده و درک عمیق تری از ابعاد انسانی و فلسفی فضاهای طراحی شده به دست آورند؛ با این بینش، می توانند آثاری خلق کنند که فراتر از عملکرد صرف، با روح کاربران خود ارتباط برقرار کنند.
• علاقه مندان عام به فلسفه، پدیدارشناسی و روانشناسی محیط: افرادی که مایلند کاربرد این مفاهیم را در حوزه معماری و طراحی فضا درک کنند، از خواندن این کتاب لذت خواهند برد و به درکی نو از محیط زندگی خود دست خواهند یافت.
• افرادی که قصد خرید کتاب را دارند: و می خواهند پیش از تهیه، از محتوا، رویکرد و اهمیت آن آگاهی یابند، این خلاصه جامع می تواند راهنمای بسیار خوبی برای تصمیم گیری باشد و به آن ها اطمینان دهد که با اثری ارزشمند روبرو هستند.

در واقع، این کتاب برای هر کسی که می خواهد فراتر از ظاهر بناها ببیند و به عمق تجربه زیسته در فضا پی ببرد، اثری ضروری و روشنگر است.

معماری ماندگار، معماری ای است که تمام جسم و روح انسان را درگیر خود کند.

نتیجه گیری

کتاب «حضور انسان در محیط معماری: از بعد پدیدارشناسی» اثر سمیره کدائی، نه تنها یک منبع نظری ارزشمند در حوزه معماری است، بلکه دعوتی است به بازاندیشی در چگونگی درک و خلق فضاهایی که در آن ها زندگی می کنیم. پیام اصلی این کتاب، تأکید بر این واقعیت است که معماری حقیقی و ماندگار، ریشه در تجربه زیسته انسان دارد و از توجه به ابعاد حسی، روانی و فلسفی او سرچشمه می گیرد. این اثر با پیوند زدن پدیدارشناسی و روانشناسی محیط با معماری، راهی نوین را برای معماران و طراحان آشکار می سازد تا فضاهایی را بیافرینند که نه تنها زیبا و کارآمد باشند، بلکه با روح و احساسات انسان پیوندی عمیق برقرار کنند و به بخشی جدایی ناپذیر از خاطرات و هویت او تبدیل شوند. در جهانی که بیش از پیش به دنبال معنا و اصالت می گردد، این کتاب، ارزش افزوده ای بی نظیر به ادبیات نظری معماری می بخشد و الهام بخش نسلی از طراحان خواهد بود که در پی خلق آثاری با روح و حضور واقعی هستند.

اگر این خلاصه شما را به دنیای مفاهیم عمیق این کتاب علاقه مند کرده است، مطالعه کامل آن را به شدت توصیه می کنیم. می توانید برای تهیه نسخه قانونی کتاب «حضور انسان در محیط معماری: از بعد پدیدارشناسی» به پلتفرم های معتبر فروش کتاب مراجعه نمایید. همچنین، تجربیات و نظرات خود را درباره مطالعه این کتاب با ما و دیگر علاقه مندان به اشتراک بگذارید تا گفتگویی عمیق تر پیرامون ابعاد انسانی معماری شکل گیرد.