طرز تهیه سرکه انگور دکتر خیراندیش
در دنیای امروز که دغدغه سلامت و بازگشت به طبیعت بیش از پیش اهمیت یافته، بسیاری به دنبال روشهای سنتی و اصیل برای تهیه مواد غذایی سالم در خانه هستند. سرکه انگور طبیعی، به خصوص روشهایی که مورد تایید اساتید طب سنتی مانند حسین خیراندیش قرار گرفته، یکی از این موارد است که نه تنها طعم و عطر بینظیری دارد، بلکه خواص درمانی متعددی نیز برای آن قائل هستند. اما چگونه میتوان در خانه سرکه انگور باکیفیت و طبیعی تهیه کرد که عاری از افزودنیهای مضر باشد و مطابق با اصول طب سنتی باشد؟ این مقاله راهنمای جامع شما برای دستیابی به این هدف است.

طرز تهیه سرکه انگور خانگی به روش سنتی اسلامی
تهیه سرکه انگور به روش سنتی اسلامی فرآیندی زمانبر اما در عین حال ساده و طبیعی است که متکی بر فعالیت میکروارگانیسمهای مفید موجود در طبیعت و انگور است. این روش برخلاف روشهای صنعتی، نیازی به افزودنیهای شیمیایی یا مخمرهای تجاری ندارد و نتیجه آن سرکهای خالص و پرخاصیت است.
تهیه سرکه انگور به روش سنتی
اساس تهیه سرکه به روش سنتی، تخمیر دو مرحلهای قند موجود در میوه است. ابتدا قند به الکل تبدیل میشود (تخمیر الکلی) و سپس الکل در حضور هوا توسط باکتریهای استیک به اسید استیک یا همان سرکه تبدیل میگردد (تخمیر استیکی). این فرآیند نیازمند صبر، دمای مناسب و شرایط محیطی کنترل شده است.
روش تهیه سرکه انگور خانگی
برای شروع، انگورهای شیرین و سالم را انتخاب کنید. آنها را به خوبی بشویید و اجازه دهید آبشان کاملاً خشک شود. انگورها را با دست یا گوشتکوب کمی له کنید تا پوستشان پاره شود و داخل یک ظرف مناسب (ترجیحاً سفالی یا شیشهای دهن گشاد) بریزید. ظرف را کاملاً پر نکنید، حدود یکچهارم آن را خالی بگذارید تا برای فرآیند تخمیر و ایجاد کف جا داشته باشد.
نکات تهیه سرکه انگور خانگی
انتخاب انگور شیرین بسیار مهم است؛ هرچه انگور شیرینتر باشد، سرکه بهتری خواهید داشت. ظرف مورد استفاده باید تمیز و عاری از هرگونه آلودگی باشد. درب ظرف را به صورت گشاد بگذارید یا از پارچه توری استفاده کنید تا هوا به راحتی جریان داشته باشد، اما از ورود حشرات و آلودگی جلوگیری شود. دمای محیط نیز در کیفیت و سرعت فرآیند تخمیر موثر است؛ دمای معتدل (حدود 20-25 درجه سانتیگراد) ایدهآل است.
خواص سرکه انگور طبیعی
سرکه انگور طبیعی در طب سنتی جایگاه ویژهای دارد و خواص متعددی برای آن ذکر شده است. این خواص به وجود اسید استیک، آنتیاکسیدانها، ویتامینها و مواد معدنی موجود در آن نسبت داده میشود که در فرآیند تخمیر طبیعی حفظ شدهاند.
خواص سرکه انگور برای کبد چرب
یکی از کاربردهای شناخته شده سرکه انگور در طب سنتی، کمک به بهبود وضعیت کبد چرب است. مصرف سرکه انگور طبیعی، به خصوص به شکل سکنجبین (ترکیب سرکه، عسل و عرق نعنا)، میتواند به پاکسازی کبد و بهبود عملکرد آن کمک کند. این موضوع از دیدگاه اساتید طب سنتی مورد تاکید قرار گرفته است.
خواص سرکه انگور برای دیابت
برخی مطالعات و تجربیات در طب سنتی نشان میدهند که مصرف سرکه انگور میتواند به تنظیم قند خون کمک کند، به خصوص پس از وعدههای غذایی. این اثر به کند کردن جذب قند در دستگاه گوارش نسبت داده میشود. البته افراد دیابتی باید حتماً با مشاور سلامت یا پزشک خود مشورت کنند.
خواص سرکه انگور برای مو
استفاده موضعی از سرکه انگور رقیق شده با آب به عنوان یک شستشو دهنده طبیعی برای موها رایج است. این روش میتواند به تنظیم pH پوست سر، کاهش شوره و افزایش درخشندگی مو کمک کند. اسید استیک موجود در سرکه میتواند بقایای محصولات آرایشی و بهداشتی را از روی مو پاک کند.
سرکه انگور در طب اسلامی آیت الله تبریزیان
در آموزههای طب اسلامی که توسط بزرگانی همچون آیت الله تبریزیان ترویج میشود، بر استفاده از مواد غذایی طبیعی و پرهیز از مواد صنعتی و شیمیایی تاکید فراوانی وجود دارد. سرکه انگور طبیعی به عنوان یکی از این مواد سالم و مفید شناخته میشود و در برخی روایات و توصیههای طب اسلامی به خواص آن اشاره شده است.
خواص سرکه انگور از نظر اسلام
در منابع طب اسلامی، سرکه به عنوان یک ماده غذایی مبارک و پرخاصیت ذکر شده است. روایاتی وجود دارند که به فواید سرکه، از جمله تقویت ذهن و کاهش بلغم، اشاره میکنند. این تاکیدات نشاندهنده اهمیت سرکه طبیعی در سبک زندگی سالم از منظر اسلام است.
طرز تهیه سرکه انگور طبیعی (خانگی) – استاد خیراندیش
روش تهیه سرکه انگور که توسط سایت سلامتیم و اساتید طب سنتی چون دکتر خیراندیش توصیه میشود، بر رعایت دقیق مراحل طبیعی تخمیر و پرهیز از هرگونه عجله یا افزودنی تاکید دارد. این روش تضمینکننده تولید سرکهای با بالاترین کیفیت و خواص درمانی است.
مرحله اول طرز تهیه سرکه انگور محلی
پس از شستشو و له کردن انگورها و قرار دادن آنها در ظرف مناسب، درب ظرف را شل بگذارید. در این مرحله که حدود 40 تا 60 روز طول میکشد (بسته به دما)، تخمیر الکلی رخ میدهد. انگورها در ابتدا روی سطح میآیند، حالت جوشیدن پیدا میکنند و بوی الکل به مشام میرسد. در این مدت گاهی محتویات ظرف را هم بزنید تا انگورهای رویی نیز در مایع فرو روند و کپک نزنند.
مرحله دوم طرز تهیه سرکه انگور خانگی
پس از پایان مرحله اول و ته نشین شدن تفالهها و شفاف شدن نسبی مایع، تفالهها را جدا کرده و مایع را از یک پارچه توری یا صافی عبور دهید. مایع صاف شده را به ظرف تمیز دیگری (ترجیحاً شیشهای) منتقل کنید. درب ظرف را دوباره به صورت گشاد یا با پارچه بپوشانید تا هوا جریان داشته باشد. این مرحله، تخمیر استیکی است که الکل به سرکه تبدیل میشود و حدود 20 تا 40 روز زمان میبرد. بوی سرکه به تدریج غالب میشود.
نکات مهم در روند تهیه سرکه انگور خانگی
مهمترین نکته، رعایت بهداشت در تمام مراحل است تا از رشد کپکها و باکتریهای مضر جلوگیری شود. اگر روی سطح مایع در مرحله اول کپک سفید مشاهده کردید، نشانه کم بودن شیرینی یا غلظت انگور است؛ میتوانید مقداری انگور شیرین یا آب انگور غلیظ به آن اضافه کنید. اگر کپک رنگی (سبز، سیاه) دیدید، متاسفانه سرکه شما خراب شده است. پس از تبدیل شدن کامل به سرکه، آن را صاف کرده و در بطریهای تمیز و دربسته در جای خنک و تاریک نگهداری کنید.
چه عواملی باعث کپک زدن سرکه انگور خانگی می شود؟
رعایت نکردن بهداشت، نبود جریان هوای کافی در مرحله اول، کم بودن قند انگور یا رقیق بودن بیش از حد مایع و دمای نامناسب میتواند منجر به رشد کپک در سرکه انگور خانگی شود.
آیا می توان از هر نوع انگوری برای تهیه سرکه استفاده کرد؟
بله، اما بهترین نتیجه با استفاده از انگورهای شیرین و رسیدهتر به دست میآید؛ زیرا میزان قند آنها برای فرآیند تخمیر الکلی و سپس تولید سرکه مناسبتر است.
چگونه می توان سرکه انگور خانگی را به مدت طولانی نگهداری کرد؟
برای نگهداری طولانی مدت سرکه انگور خانگی، پس از آماده شدن کامل و صاف کردن، آن را در بطریهای شیشهای تمیز و دربسته ریخته و در مکانی خنک، تاریک و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری کنید تا کیفیت آن حفظ شود.