آنفلوانزای H3N2: علائم، خطرات و راه های پیشگیری
آنفلوانزای H3N2 یکی از زیرگروه های ویروس آنفلوانزای نوع A است که به طور فصلی در جمعیت انسانی شیوع پیدا می کند. با وجود اینکه نام این ویروس برای بسیاری آشناست، اطلاعات دقیق درباره شدت بیماری، علائم و راه های پیشگیری از آن کمتر شناخته شده است. آگاهی درباره تفاوت H3N2 با سایر انواع آنفلوانزا، اهمیت بالایی در تشخیص سریع، پیشگیری مؤثر و درمان مناسب دارد.
مرور تاریخی و ویژگی های ویروس H3N2
آنفلوانزای H3N2 نخستین بار در سال ۱۹۶۸ شناسایی شد و از آن زمان به طور منظم در فصل های آنفلوانزا گردش داشته است. این ویروس یکی از سویه های نوع A است و با سویه های جهش یافته حیوانی متفاوت است؛ گونه های خوکی عمدتاً افراد در تماس با حیوانات را آلوده می کنند و شیوع گسترده انسانی ندارند.
ویروس های آنفلوانزا به طور مداوم جهش می یابند و پیش بینی سویه غالب هر فصل دشوار است. سازمان جهانی بهداشت (WHO) سویه های غالب را برای گنجاندن در واکسن سالانه انتخاب می کند که معمولاً شامل دو سویه نوع A (یک H1N1 و یک H3N2) و یک یا دو سویه نوع B است. این انتخاب بیش از شش ماه پیش از آغاز فصل انجام می شود تا تولید و توزیع واکسن به موقع انجام شود.
شدت و همه گیری آنفولانزای H3N2
تاریخچه شیوع H3N2 نشان می دهد که فصل هایی که این سویه غالب است معمولاً شدیدتر از فصل های H1N1 هستند. این فصل ها با بیشترین میزان بستری در بیمارستان و مرگ ومیر به ویژه در افراد بالای ۶۵ سال همراه بوده اند. برای مثال، بین سال های ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۳، سه فصل آنفلوانزایی که H3N2 غالب بود بیشترین نرخ مرگ ومیر را ثبت کردند.
در برخی سال ها، نسخه های جهش یافته H3N2 باعث کاهش اثربخشی واکسن می شوند، اما حتی در این شرایط واکسیناسیون محافظت نسبی ایجاد می کند. این موضوع نشان می دهد که مراقبت و رعایت نکات پیشگیرانه همواره اهمیت دارد.
علائم آنفلوانزای H3N2
دوره عفونت معمولاً پنج تا هفت روز طول می کشد، هرچند سرفه ممکن است تا سه هفته ادامه پیدا کند. علائم شایع عبارت اند از:
- تب و لرز
- درد عضلانی و بدن درد
- سردرد
- گلودرد و التهاب حلق
- سرفه مداوم
- خستگی شدید
- گرفتگی بینی
- استفراغ و اسهال (به ویژه در کودکان)
لازم به ذکر است که آنفلوانزای معده ناشی از ویروس دیگری است و ارتباطی با H3N2 ندارد.
عوارض جدی و گروه های پر خطر
در برخی بیماران، H3N2 می تواند به عوارض شدید منجر شود:
- پنومونی و عفونت ریه
- سندرم زجر تنفسی حاد (ARDS)
- سپسیس
- مننژیت
- میوکاردیت
گروه های پرخطر شامل کودکان زیر ۵ سال، افراد بالای ۶۵ سال، زنان باردار و بیماران دارای بیماری های مزمن یا سیستم ایمنی ضعیف هستند.
تشخیص و درمان آنفولانزای H3N2
تشخیص تنها توسط پزشک و بر اساس علائم، معاینه فیزیکی و گاهی تست سریع آنفلوانزا با سواب بینی یا گلو انجام می شود.
داروهای ضدویروسی مانند اوسلتامیویر (تامیفلو) و زانامیویر (رلنزا) می توانند شدت و مدت بیماری را کاهش دهند، اما بیشترین اثر در ۴۸ ساعت اول پس از شروع علائم مشاهده می شود. در افراد سالم، مراقبت های خانگی نیز بسیار مؤثرند:
- مصرف داروهای بدون نسخه برای کاهش تب و درد
- استراحت کافی
- نوشیدن مایعات فراوان
- اجتناب از مصرف آنتی بیوتیک مگر در صورت عفونت باکتریایی ثانویه
پیشگیری از H3N2
روش های پیشگیری مشابه سایر ویروس های آنفلوانزا هستند:
- واکسیناسیون سالانه آنفلوانزا برای کاهش احتمال ابتلا و شدت بیماری
- پوشاندن دهان و بینی هنگام عطسه یا سرفه
- شست وشوی مرتب دست ها با آب و صابون یا محلول ضدعفونی کننده
- خودداری از لمس چشم ها، بینی و دهان
- پرهیز از تماس نزدیک با افراد بیمار
- ماندن در خانه تا بهبود کامل در صورت ابتلا
نتیجه گیری
آنفلوانزای H3N2 یک ویروس فصلی است که می تواند عوارض جدی به ویژه در گروه های پرخطر ایجاد کند. شناخت علائم، تشخیص سریع، رعایت اقدامات پیشگیرانه و واکسیناسیون سالانه، ستون های اصلی مقابله با این ویروس هستند. با رعایت این نکات، می توان از ابتلا، شدت بیماری و بروز عوارض شدید جلوگیری کرد و سلامت فردی و جمعی را حفظ نمود.