چگونه می توان مهریه را به اجرا گذاشت؟
قانون جدید در به اجرا گذاشتن مهریه وجه نقد
با توجه به این که قوانین در مورد پرداخت مهریه به زن اصلاح شده است ، می توان گفت یکی از این قوانین اصلاح شده ، ماده واحده الحاقی به ماده 1082 قانون مدنی است .برای راهنمایی با وکیل خانواده مشورت کنید.
مطابق تبصره اول ماده 1082 قانون مدنی در مورد وجه نقد ، این نوع از مهریه به نرخ روز محاسبه می شود و زوج مکلف به پرداخت است . (چنانچه مهریه وجه رایج باشد متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه زمان تأدیه نسبت به سال اجرای عقد که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می گردد و به زن پرداخت خواهد شد مگر اینکه زوجین در حین اجرای عقد به نحو دیگری تراضی کرده باشند. )
دو نکته خیلی مهم در مورد وجه نقد این است که :
اولا اگر زوج فوت کند صرفا تا تاریخ فوت شوهر مهریه به نرخ روز محاسبه می شود نه تاریخ انحصار وراثت و یا درخواست زن .
ثانیا ملاک، نرخ روز پرداخت مهریه توسط شوهر است و نه تاریخ اقامه دعوی و تقدیم دادخواست توسط زن .
مهریه وجه نقد مانند سکه و دیگر انواع مهریه هم از دادگاه و هم از اداره اجرای ثبت قابل مطالبه است .
اگر مهریه تا 20 میلیون تومان باشد رسیدگی از طریق ارائه دادخواست به شورای حل اختلاف آغاز می شود و اگر بالای 20 میلیون تومان باشد زوجه هم از طریق دادگاه هم اداره ثبت یا همان دفتر ازدواج و طلاقی که در آن عقد کرده است می تواند درخواست مطالبه مهریه اش را بکند .
درخواست مهریه از طریق اداره ثبت :
اگر مرد مال و اموال اعم از و غیر منقول ، حساب بانکی داشته باشد برای زنی که خواهان مطالبه و گرفتن مهریه اش هست بهتر است که از طریق قسمت اجرائیات اداره ثبت اقدام به اجرا گذاشتن مهریه اش کند .
مزایای درخواست مهریه از طریق اجرائیات اداه ثبت این است که رسیدگی برای زن کم هزینه تر و در صورت معرفی مال کم دردسر تر خواه بود . در اجرای ثبت زن هزینه دادرسی نمی پردازد . مطالبه مهریه یا همان اجرا گذاشتن مهریه از طریق اداره ثبت تنها در دو مورد مطلوب است :
اول آن که زوج را ممنوع الخروج کنید .
دوم این که زوج اموالی غیر از مستثنیات دین برای توقیف داشته باشد .
در بعضی از شهر های ایران مثل مشهد به زعم ما بر خلاف قانون به زوجه اجازه ثبت دادخواست داده نمی شود و او را ارشاد به اجرا گذاشتن مهریه از طریق اداره اجرای ثبت می کنند .
اگر وجه نقدی که مهریه زن قرار گرفته و زن درخواست وصول آن را از طرق اداره ثبت یا همان دفتر ازدواج کرده است بیشتر از معادل 110 عدد سکه باشد باز هم امکان ممنوع الخروج کردن شوهر از طریق اداره اجرای ثبت وجود دارد ، زیرا اداره اجرای ثبت ممنوعیت و محدودیتی برای ممنوع الخروج کردن مهریه مستند به سند رسمی ندارد حتی اگر ۱۱۰ سکه از مهریه دریافت شده باشد و برای مازاد آن زوجه تقاضای ممنوع الخروج کردن شوهر کند .
مطالبه مهریه از طریق دادگاه :
در مهریه بالای بیست میلیون تومان زن با در دست داشتن مدارک شناسایی و سند ازدواج به یکی از شعب دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده دادخواست مطالبه مهریه می دهد تا دادخواست از آن جا به دادگاه ارسال شود .
اگر مرد اموالی اعم از منقول و برای توقیف نداشته باشد مطالبه مهریه از طریق اداره اجرای ثبت کار بیهوده ای خواهد بود و نتیجه مطلوب برای زوجه در پی نخواهد داشت فقط می توان زوج را ممنوع الخروج کرد.
جلب شوهر برای نپرداختن مهریه با شرایطی که در قانون محکومیت های مالی و قانون حمایت خانواده آمده است فقط از طریق دادگاه و فقط تا سقف ۱۱۰ سکه یا معادل وجه نقد آن امکان پذیر است .
زن برای جلوگیری از نقل و انتقال اموال می تواند از دادگاه تقاضای توقیف اموال به صورت اجرا قبل از ابلاغ کند به این صورت که اول اموال معرفی شده تسط زن توقیف شود سپس زوج مطلع شود و در ادامه دادگاه وقت رسیدگی برای دادخواست مهریه تعیین کند .
توجه داشته باشید که اگر ظرف مدت 10 روز از زمان صدور قرار تامین خواسته توسط دادگاه یا شورای حل اختلاف ، دادخواست اصلی مطالبه مهریه ثبت نشود، با درخواست شوهر از قاضی اموال از توقیف آزاد می شود.
بعضی از اموال قابل توقیف نیست و اگر هم توقیف شود با اعتراض شوهر از توقیف آزاد می شود که در اصطلاح حقوقی به آنها گفته می شود که بر طبق ماده ۲۴ قانون محکومیت های مالی عبارت هستند از :
منزل مسکونی که عرفاً در شأن محکومٌ علیه در حالت اعسار او باشد .
اثاثیه مورد نیاز زندگی که برای رفع حوائج ضروری محکومٌ علیه و افراد تحت تکفل وی لازم است .
آذوقه موجود به قدر احتیاج محکومٌعلیه و افراد تحت تکفل وی برای مدتی که عرفاً آذوقه ذخیره میشود .
کتب و ابزار علمی و تحقیقاتی برای اهل علم و تحقیق متناسب با شأن آنها .
وسایل و ابزار کار کسبه، پیشه وران، کشاورزان و سایر اشخاص که برای امرار معاش ضروری آنها و افراد تحت تکفلشان لازم است .
تلفن مورد نیاز مدیون .
مبلغی که در ضمن عقد اجاره به موجر پرداخت میشود، مشروط بر اینکه پرداخت اجاره بها بدون آن موجب عسر و حرج گردد و عین مستأجره مورد نیاز مدیون بوده و بالاتر از شأن او نباشد .
قانون جدید در به اجرا گذاشتن مهریه سکه
گفته شد که به طور کلی هر چیزی که مالیت از نظر عرف داشته باشد یعنی عقلا وجهی بابت آن می پردازند ، به عنوان مهریه امکان توافق بر آن وجود دارد. مهریه می تواند سکه بهار آزادی ، سکه امامی باشد، نیم سکه یا حتی ربع سکه و یا طلا هم باشد که همه اینها وابسته به توافق زن و شوهر است .
مهریه سکه را به دو روش دادگاه یا اداره ثبت می توان به اجرا گذاشت یا مطالبه کرد .
در صورتی جواب می دهد که مرد مال و اموالی برای معرفی از طرف زن داشته باشد .
اگر مرد مال نداشته باشد تا زن از طریق اداره ثبت توقیف کند فقط زن می تواند درخواست ممنوع الخروجی او را بکند در غیر این صورت امکانی برایش در اداره ثبت نخواهد بود .
سرعت توقیف کردن مال از طریق دادخواست تامین خواسته در دادگاه سریع تر است ولی عیب آن وجود ۳/۵ درصد هزینه دادرسی ثبت دادخواست مطالبه مهریه است که با توجه به مقدار سکه مطالبه شده مبلغ قابل توجهی خواهد شداگرچه که می توان دادخواست اعسار از پرداخت هزینه دادرسی نیز توامان تقدیم دادگاه کرد ولی بعضی از شعب دادگاه معمولا اعسار را نمی پذیرند .
اگر زوجه قصد ممنوع الخروج کردن شوهر را داشته باشد اقدام از طریق اجرای ثبت بسیار سریع تر از اقدام از طریق دادگاه خواهد بود. اگر هم زوج اموال برای توقیف دارد و جز مستثنیات دین نیست، اقدام از طریق اداره اجرای ثبت کم هزینه و بی دردسر خواهد بود.
بدیهی است که اگر مهریه عندالمطالبه باشد و زوج مالی برای توقیف نداشته باشد بهتر است از طریق دادگاه دادخواست مطالبه مهریه داده شود.
تمامی مراحل گرفتن مهریه سکه از طریق دادگاه یا اداره ثبت مانند مطالبه مهریه وجه نقد است اگر معادل ریالی سکه بالا 20 میلیون تومان باشد از دادگاه یا اداره ثبت می توان اقدام کرد در غیر این صورت شورای حل اختلاف یا اداره ثبت در صورت معرفی مال از طرف زن صالح به رسیدگی خواهد بود .
مال غیر منقول به عنوان مهریه
مال غیر منقول مثل زمین، آپارتمان، مغازه و … توجه داشته باشید که هرگز مهریه را اینطور قرار ندهید که مثلا زوج خانه ای در تهران یا فلان محله یا به فلان متراژ به نام زوجه انتقال دهد. حتما بایستی پلاک ثبتی مشخص و معین با جزئیات مثل شماره قطعه در سند ازدواج قید شود.
با توجه به اینکه انتقال سند رسمی دارای مقدماتی برای ثبت و دفاتر اسناد رسمی است و از طرفی دفتر رسمی ازدواج محل انتقال رسمی سند ملک نیست، معمولا تعهد به انتقال به صورت شرط ضمن عقد(شرط فعل حقوقی) در سند ازدواج گنجانده می شود یعنی انتقال سند رسمی به آینده موکول می شود. بدیهی است که زوجه بعدا می تواند در صورت استنکاف زوج به انتقال سند از طریق مراجع قضایی احقاق حق کند. دادگاه محل وقوع ملک غیر منقول، صالح به رسیدگی است حتی اگر زوج یا زوجه در شهر دیگری سکونت داشته باشند.
نکته: اگر ملک مورد نظر به نام زوج (شوهر) نیست حتما امضای صاحب ملک (مالک) را اخذ نمایید.
برای پرداخت مهریه می توان در عقد نامه ضامن گرفت؟
بله. در قسمت مهریه توسط سردفتر ازدواج و با اخذ امضا از ضامن (مثلا پدر شوهر) نوشته می شود که پرداخت مهریه توسط چه کسی ضمانت شده است. ضمانت پرداخت مهریه حتی می تواند به صورت تضامنی هم باشد. در پرونده ای که چند سال قبل با آن درگیر بودیم، زوجه زیرک از سردفتر (عاقد) خواسته بود که پدر شوهر همراه شوهر متضامنا مسئول پرداخت مهریه باشد. بعد از چندی از زندگی به دلیل اختلافات فراوان زوجین، زوجه به طرفیت پدر شوهر متمول اقامه دعوی کرد و موفق به توقیف مغازه ضامن تضامنی (پدر شوهر) شد.
قانون مهریه در مورد به اجرا گذاشتن مهریه وجه نقد
خوب می دانیم که بر طبق قانون مهریه وجه نقد به نرخ روز محاسبه می شود و زوج مکلف به پرداخت است. دو نکته خیلی مهم است که باید بدانیم اولا اگر زوج فوت کند صرفا تا تاریخ فوت شوهر مهریه به نرخ روز محاسبه می شود، ثانیا ملاک، نرخ روز پرداخت مهریه توسط شوهر است و نه تاریخ اقامه دعوی و تقدیم دادخواست توسط زوجه برای اینکه بدانید نرخ روز مهریه شما چقدر است با تلفن ۱۲۹ مربوط به قوه قضاییه تماس حاصل نمایید.
مهریه وجه نقد هم از دادگاه و هم از اداره اجرای ثبت قابل مطالبه است.
قانون مهریه در مورد به اجرا گذاشتن مهریه سکه
می دانیم که مهریه می تواند سکه بهار آزادی یا سکه امامی باشد، نیم سکه یا حتی ربع سکه باشد. همه اینها وابسته به توافق زن و شوهر است. مهریه می تواند طلا هم باشد.به طور کلی هر چیزی که مالیت از نظر عرف داشته باشد یعنی عقلا وجهی بابت آن می پردازند، به عنوان مهریه امکان توافق بر آن وجود دارد.
مهریه سکه را به دو روش دادگاه یا اداره ثبت امکان به اجرا گذاشتن یا همان مطالبه وجود دارد.
برای به اجرا گذاشتن مهریه می توان از طریق وکیل دادگستری مجرب اقدام و یا اینکه خود زوجه بدون وکیل، از طریق دادگاه و یا اداره اجرای ثبت اقدام نماید.توصیه می شود قبل از هر اقدامی این را توجه داشته باشید که بعضی از خانم ها فکر می کنند با مطالبه کردن مهریه می توانند شوهر را به زعم خود تادیب یا تحت فشار برای داشتن زندگی بهتر قرار بدهند که البته تجربه وکلای پارسای نشان میدهد که این کار اشتباه است. به دادگاه رفتن و شکایت و امثالهم قطعا موجب بهتر شدن زندگی نخواهد بود که بر عکس صمیمیت زوجین را از بین می برد و دلخوری و تلخی به جای می گذارد.
به هر حال اگر هم تصمیم قطعی به اجرا گذاشتن مهریه داشتید حتما با وکیل متخصص مهریه در خصوص مراحل و شرایط اجرا گذاشتن مهریه با توجه به وضعیت مالی شوهر خود مشورت نمایید. سرعت و وقت برای توقیف اموال برای مهریه بسیار اهمیت دارد که از چه طریق و چگونه باشد.
گرفتن مهریه و ادامه زندگی
گرفتن مهریه بدون طلاق بی تردید امکان پذیر است زوجه می تواند هر وقت که بخواهد حتی بدون درخواست طلاق و حتی در منزل شوهر، مطالبه مهریه از شوهر کند. اما اینکه به صلاح زندگی مشترک است یا خیر، موضوع دیگری است که تشخیص آن با زوجه است.
قانون مهریه در مورد به اجرا گذاشتن مهریه عقد موقت
غالبا صیغه نامه های ازدواج موقت سند عادی است. حتی اگر در دفتر ازدواج تنظیم شده باشد مگر اینکه به صورت رسمی ثبت شده باشد اما به هر حال مهریه مندرج در آنها قابل مطالبه از طریق دادگاه است. و زوجه عقد موقت چه در مدت نکاح باشد چه تمکین کرده باشد یا خیر و چه اینکه مدت تمام شده باشد، حق دارد مطالبه مهریه از شوهر کند.
ولی به اجرا گذاشتن مهریه از طریق اجرای ثبت نیازمند سند رسمی نکاح موقت است.
قانون جدید مهریه ۱۱۰ سکه
به طور خلاصه در قانون جدید مهریه اجرایی شدن قانون حمایت خانواده جدید، صرفا تا میزان ۱۱۰ سکه یا معادل ریالی آن به نرخ روز، امکان جلب شوهر به سبب نپرداختن مهریه وجود دارد. به عبارت دیگر میزان مهریه توافق شده در سند ازدواج هر چقدر باشد معتبر است و امکان مطالبه آن از طریق دادگاه و اجرای ثبت وجود دارد فقط صدور جلب تا ۱۱۰ سکه امکان پذیر است.
مثال: مهریه خانمی ۳۵۰ سکه تمام بهار آزادی است زوجه مقدار ۲۰۰ سکه آن را از طریق دادگاه دادخواست مطالبه مهریه می دهد و در نهایت رای محکومیت زوج به پرداخت ۲۰۰ سکه صادر می شود. در مرحله اجرای حکم و بعد از صدور اجراییه زوجه نمی تواند اموالی از زوج به دادگاه ارائه کند و استعلام ها از بانک مرکزی، اداره راهور و اداره ثبت اسناد هم نشان دهنده این است که شوهر اموالی ندارد.
در ادامه شوهر دادخواست اعسار از پرداخت دفعی مهریه را تقدیم دادگاه می کند و به استناد شهادت شهود و اعلام اینکه فاقد مال منقول و غیر منقول است مذدعی اعسار و تقسیط مهریه می شود. دادگاه پس از استماع اظهارات زوج و زوجه و با توجه به شغل شوهر، ۱۰ سکه پیش پرداخت و هر دو ماه یک سکه تمام بهار آزادی زوج را محکوم به پرداخت می کند. اگر زوج پیش پرداخت ۱۰ سکه و اقساط را تا سقف ۱۱۰ سکه پرداخت نکند، دادگاه به درخواست زوجه، بایستی حکم جلب را صادر کند.
اما اگر تا ۱۱۰ سکه پرداخت شود، مرد با نپرداختن با قیمانده و مازاد ۱۱۰ سکه دیگر جلب نخواهد داشت و زوجه بایستی که بتواند اموالی از شوهر به دادگاه معرفی کند و اگر عاجز از آن باشد یا مالی نباشد، نه می توان شوهر را جلب کرد و نه ممنوع الخروج