هر آنچه درباره سیستم ارتینگ باید بدانید!

وظيفه اصلي سيستم ارتينگ اين است که هر جريان الکتريکي که وارد اين سيستم شد را به طور کامل به زمين منتقل کند.سيستم ارتينگ متشکل از چاه ارت و سيم متصل به چاه ميباشد. اگر ما بدنه تمام دستگاههاي برقي اعم از صنعتي و مخابراتي و خانگي و…و يا به طور کلي هرنوع مصرف کننده برق را توسط يک رشته سيم به سيم اتصال به زمين متصل کنيم،يک سيستم ارتينگ ايجاد کرده ايم. هدف از ايجاد اين سيستم اين است که اگر هريک از سيم هاي فاز و يا سيم نول به هر طريقي به بدنه دستگاه اتصال يابد و مدار الکتريکي مورد نظر دچار نشتي جريان شود؛اين نشتي جريان توسط سيم ارت به زمين منتقل شده و از برق گرفتگي و يا در مواردي اتصالي دستگاه جلوگيري مي شود.

در مواردي به اشتباه بدنه مصرف کننده هاي خانگي را به لوله هاي آهني آب و يا گاز و يا حتي به اسکلت ساختمان اتصال مي دهند که اين کار بسيارخطرناکي است که منجر به برق گرفتگي هاي کشنده ميشود. سیستم ارت برای هدایت جریان ناخواسته به زمین طراحی شده است. تمامی تجهیزات برقی با ولتاژ کار می‌کنند.

از این رو افزایش و کاهش ولتاژ سبب آتش سوزی و سوختن مدارات سیستم برقی می‌شود. همچنین در موارادی امکان برق گرفتگی هم وجود دارد. در صورتی که بدن انسان بین دو نقطه با اختلاف فاز مثل فاز و نول یا فاز و زمین قرار بگیرد جریان الکتریکی از بدن انسان عبور می‌کند. و سبب برق گرفتگی فرد می‌شود. به همین منظور از سیستم ارت استفاده می‌شود. در این سیستم در صورت وجود بار الکتریکی در قسمت‌هایی که نباید برق دار باشد بار به زمین منتقل می‌شود.

سیستم ارتینگ چیست؟

در بسیاری از مکان‌ها قسمت‌های خاص تجهیزات مانند بدنه و قسمت‌هایی که نباید برق دار باشند از سیستم ارت استفاده می‌شود. که وظیفه آن انتقال ولتاژ به زمین است. برای محافظت از افراد و تجهیزات، جریان الکتریکی همیشه مسیر کوتاه و دارای کمترین مقاومت را انتخاب می‌کند. فرض کنید که بدنه یک دستگاه برق‌دار شود و این بدنه به چاه ارت وصل باشد، حال دست ما به بدنه این دستگاه می‌خورد.

مقاومت بدن انسان‌ها با یکدیگر متفاوت است. این عدد از ۱ کیلو اهم تا ۱۰۰ کیلو اهم بسته به خشک بودن و سالم بودن پوست و فیزیک افراد متغیر است. این مسئله در مورد مدارات الکتریکی نیز صادق است با این تفاوت که این مدارات امکان دارد دارای مقاومت بسیار کمتری از بدن انسان باشند. به همین علت چاه ارت باید دارای کم‌ترین مقاومت ممکن باشد.

اهداف کلی سیستم ارتینگ عبارتند از:

۱. مهار جریان‌های تولیدشده از القائات الکترومغناطیسی و تخلیه الکتریسته ساکن.

۲. کاهش ولتاژ گام و تماس در مواقع بروز اختلاف پتانسیل‌های خطرناک.

۳. اطمینان از کارکرد صحیح تجهیزات حفاظتی.

۴. حفاظت از جان انسان‌ها و ایجاد کارکرد مناسب برای سیستم‌های الکتریکی، الکترونیکی و دیجیتال.

همچنین، انواع فاز و سه‌فاز در این سیستم به صورت زیر تقسیم‌بندی می‌شوند:

برای هادی‌های فاز از L (Live)، هادی خنثی از N (Neutral)، هادی زمین از PE (Protective Earth)و هادی مشترک خنثی و زمین از PEN (PE + N)استفاده می‌شود.

استفاده از PEN (PE + N)

وظیفه اصلی سیستم ارتینگ این است که هر جریان الکتریکی که وارد این سیستم شد را به طور کامل به زمین منتقل کند. سیستم ارتینگ متشکل از چاه ارت و سیم متصل به چاه میباشد. اگر ما بدنه تمام دستگاههای برقی اعم از صنعتی و مخابراتی و خانگی و…و یا به طور کلی هرنوع مصرف کننده برق را توسط یک رشته سیم به سیم اتصال به زمین متصل کنیم، یک سیستم ارتینگ ایجاد کرده ایم.

هدف از ایجاد این سیستم این است که اگر هریک از سیم های فاز و یا سیم نول به هر طریقی به بدنه دستگاه اتصال یابد و مدار الکتریکی مورد نظر دچار نشتی جریان شود؛ این نشتی جریان توسط سیم ارت به زمین منتقل شده و از برق گرفتگی و یا در مواردی اتصالی دستگاه جلوگیری می شود. در مواردی به اشتباه بدنه مصرف کننده های خانگی را به لوله های آهنی آب و یا گاز و یا حتی به اسکلت ساختمان اتصال می دهند که این کار بسیارخطرناکی است که منجر به برق گرفتگی های کشنده میشود.

دکل به سازه‌های مرتفع ساخته شده به دست انسان گفته می‌شود، که همیشه عرض کمی نسبت به ارتفاع خود دارند و معمولا برای استفاده از ارتفاع بلندشان ساخته می شوند و ایستایی لازم را به تنهایی دارا می‌باشند. دکل های مخابراتی ترکیبی از سازه های فولادی هستند که برای حمایت از آنتن های مخابراتی و پخش آن ها طراحی شده اند. ارتباط بی‌ سیم برای اغلب بخش‌ ها مانند شبکه‌ های تلفن همراه ، آنتن تلویزیون و نیز پخش رادیویی با استفاده از برج‌ های مخابراتی متصل است.

در این روش سیستم ارت در سطح زمین ( برای مناطقی که امکان حفاری وجود ندارد) و یا در عمق حدود 80 سانتیمتر اجرا می گردد . عمق 80 سانتی مطابق با آیین نامه مقررات ملی – مبحث 13 نظام مهندسی – برای جلوگیری از یخ زدگی است.

در چه شرايطی از روش سطحی برای اجرای ارت استفاده نمائيم ؟

•     هدف سیستم ارت، جذب صاعقه باشد. یعنی به سیستم صاعقه گیر متصل باشد
•     فضای لازم و امكان حفاری در اطراف سايت وجود داشته باشد .
•     ارتفاع از سطح دريا پائين باشد مانند شهرهای شمالی و جنوبی كشور .
•     پستی و بلندی محوطه سايت كم باشد .ـ فاصله بين دكل و سايت زياد باشد .

با توجه به مزايای روش سطحی اجرای ارت، از جمله هزینه ارزان تر ، این روش به روش عمقی ارجحيت دارد .

هفت روش برای اجرای زمين سطحی

•     ROD
•     RING
•     پنجه ای (شعاعی)
•     مختلط
•     حلزونی
•     الكتروشيميايی
•     شبكه ای

اجرای ارت به روش ROD كوبی

مصالح مورد نیاز

مصالح مورد نياز همانند روش عمقی می باشد با اين تفاوت كه به جای صفحه مسی از ميله های مغز فولادی 1.5متری و با قطر 16 ميليمتر و با روكش مس استفاده می نمائيم.

روش اجرا

كانالی به عمق 80 سانتيمتر و عرض 45 سانتيمتر و طول X حفر می نمائيم . طول كانال را به دو روش می توان تعيين نمود. -اندازه گيری مقاومت مخصوص خاك و انجام محاسبات لازم – به روش تجربی كه در ادامه شرح داده می شود. چنانچه سايت دارای دكل خود ايستا می باشد برای حفر كانال از فاصله بين اتاق تجهيزات و دكل و همچنين اطراف دكل استفاده شود . ( بهتر است با فونداسیون هم همبندی صورت گیرد – این کار به کاهش اهم سیستم ارت کمک کرده و از طرفی در کاهش گرادیان های ولتاژ کمک خواهد کرد )

گرادیان ولتاژ

وقتی که صاعقه با رعدگیر ما برخورد می کند مقدار زیادی ولتاژ با جریان بسیار زیاد توسط صاعقه گیر جذب می گردد. سپس این جریان توسط هادی نزولی Down conductive به سییستم ارت زمین هدایت می شود . اکنون باید توسط سیتم ارت جذب شود. تذکر: در روش ارت عمقی ( چاه ارت) به دلیل وجود یک سلف (سیم پیچ) در حلقه اصلی مدل فرکانس بالا – در اولین لحظه برخورد صاعقه – چاه ارت به صورت یک مدار باز عمل می کند، یعنی درست مانند دستگاهی که کلید آن روی وضعیت خاموش درست کار می کند و در حقیقت هیچ کاری نمی کند.

سیستم ایمنی دکل مهاری

سیستم ایمنی دکل مهاری چیست ،شامل موارد زیر است:

1.سیستم روشنایی دکل

سیستم روشنایی دکل شامل نورپردازی، نصب لامپ‌ها و چراغ‌های مناسب در دکل می‌شود تا در شب‌های تاریک و همچنین در شرایط ضعف نور، دکل به خوبی قابل مشاهده باشد. این سیستم به صورت خودکار فعال و در صورت بروز خطا یا قطع برق نیز با استفاده از باتری‌های پشتیبان، نورپردازی دکل را تأمین می‌کند.

2.سیستم ارت دکل

سیستم ارت دکل مهاری شامل اتصال دکل به زمین و ایجاد یک مسیر هدایت برای جریان‌های اضافی است که در صورت بروز صاعقه، جریان را به زمین منتقل کرده و از آسیب به تجهیزات دکل و افراد حاضر در نزدیکی دکل جلوگیری می‌کند.

مراحل اجرای دکل مهاری

مراحل اجرای یک پروژه نصب دکل مهاری در تهران عبارت اند از:

1.بررسی و طراحی

در مرحله اول نیازهای ارتباطی و تجهیزات مورد نیاز بررسی می‌شود. پس از آن با توجه به اطلاعات طراحی دکل مهاری انجام می‌گیرد. در این طراحی، عوامل مانند ارتفاع دکل، تعداد و نوع تجهیزات ارتباطی، نوع خدمات مورد نیاز در نظر گرفته می‌شود. برای اطلاع از هزینه ها و قیمت دکل 6 متری دوربین میتوانید با کارشناسان همپا دکل در ارتباط باشید.

2.تهیه و حمل تجهیزات

پس از طراحی، تجهیزات مورد نیاز برای دکل شامل سکشن‌های دکل، آنتن‌ها، سایت‌ها، سیستم‌های رادیویی و تجهیزات مخابراتی تهیه و به محل نصب حمل می‌شوند.

3.نصب دکل

این مرحله اصلی نصب یک دکل مهاری است. به کمک جرثقیل و تجهیزات مناسب بر روی پایه‌های مهاری سکشن‌ها نصب می‌شوند. این نصب باید به صورت دقیق و با رعایت استانداردها و مقررات انجام شود.

4.نصب تجهیزات مخابراتی

پس از نصب، تجهیزات مخابراتی بر روی دکل نصب می‌شوند. این نصب نیز با دقت و رعایت استانداردها صورت می‌گیرد.

5.تست و راه‌اندازی

پس از نصب تجهیزات، حالا نوبت تست و راه‌اندازی آن‌ها فرا رسیده. تجهیزات تست می‌شوند تا از صحت عملکرد آن‌ها اطمینان حاصل شود. همچنین ارتباطات بین تجهیزات و سیستم‌های دیگر نیز بررسی می‌شود.

6.سیستم ایمنی

در این مرحله، سیستم ایمنی دکل مهاری مخابراتی شامل سیستم روشنایی و سیستم ارت دکل نصب می‌شود. این سیستم‌ها نیز با رعایت استانداردها و مقررات ایمنی نصب می‌شوند.

7.آزمایش و تحویل

پس از نصب و راه‌اندازی، دکل مهاری مخابراتی آزمایش و تحویل می‌شود. در این آزمایش، عملکرد دکل و تجهیزات ارتباطی بررسی می‌شود و در صورت لزوم، تنظیمات و تغییرات لازم انجام می‌شود.