از کجا بفهمیم ایمپلنت دندان عفونت کرده؟
کاشت دندان به روش های مختلف
جراحی ایمپلنت دندان فرایندی است که در آن ریشه دندان ها با پایه های فلزی شبیه پیچ از جنس تیتانیوم جایگزین دندان های آسیب دیده و از دست رفته می شوند که از نظر شکل ظاهری و عملکرد و قیمت کاشت ایمپلنت بسیار شبیه دندان های واقعی می باشد. جراحی ایمپلنت دندان می تواند در صورتی که شرایط دندان و فک مناسب باشد؛ جایگزین قابل قبولی برای دندان مصنوعی یا بریج دندان نیز باشد و یا در مواقعی که ریشه های طبیعی دندان اجازه انجام پروتز یا بریج دندان را نمی دهند، راه حل دیگری برای بهبود و درمان دندان ها است.
دکتر آرش غفوری می گوید ایمپلنت دندان ارتباط مستقیمی با وضعیت استخوان فک دارد. کاشت دندان توسط جراحی در استخوان فک آغاز می شود که پایه ایمپلنت در استخوان فک بیمار قرار می گیرد در آنجا به عنوان ریشه دندان های از دست رفته عمل می کند. از ویژگی های خوب ایمپلنت می توان به تکان نخوردن آن ها، عدم ایجاد سر و صدا هنگام صحبت و غذا خوردن، عدم آسیب به بافت لثه و استخوان و … اشاره کرد.
فایده اصلی ایمپلنت ها حمایت و پشتیبانی محکم از تاج و دندان جدید است. فرایند ایمپلنت دندان نیاز به ترمیم کامل استخوان اطراف پایه ایمپلنت دارد. از آنجا که این بهبودی به چند ماه زمان نیاز دارد، ممکن است روند آن نسبت به سایر روش های جایگزینی دندان طولانی تر باشد. یکی از مواردی که خیلی از افراد را نسبت به کاشت دندان به روش ایمپلنت نگران ومضطرب می کند، علائم عفونت ایمپلنت بعد از اتمام مراحل درمان است. در این مقاله به توضیح کامل علائم عفونت ایمپلنت و علت رخ دادن آن می پردازیم.
کاشت دندان به روش ایمپلنت
روند بهبود و عملکرد ایمپلنت های دندانی به شرایط استخوان فک بیمار و نوع دندان کاشت شده بستگی دارد. هنگامی که هر عمل دندانپزشکی را انجام می دهید باید به عوارض احتمالی ناشی از آن اطلاع داشته باشد. برخی از خطرات و علائم عفونت ایمپلنت که ممکن است بعد از کاشت دندان رخ دهد، عبارت اند از:
عفونت بعد از انجام مراحل کاشت دندان یکی از خطرات و عوارض احتمالی بعد از ایمپلنت دندان است، زیرا ممکن است عفونت در همان محلی که توسط دستگاه سوراخ شده است اتفاق بیفتد. این امر با ظهور آبسه، چرک یا علائم التهاب در محل کاشت نشان داده می شود. لازم به ذکر است که ممکن است عفونت به سایر قسمت های بدن گسترش یابد و باعث عفونت سیستماتیک نیز بشود.
از دیگر علائم عفونت دندان بعد از انجام ایمپلنت می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خونریزی در لثه یا ناحیه کاشت
- بوی بد دهان که از بین نمی رود
- تورم و قرمزی لثه
- دمای بدن بالا
- احساس درد داشتن
برخی از افراد ممکن است هنگام یا بعد از انجام کاشت دندان، به دلیل حساسیت به تیتانیوم، فلزی که در اکثر ایمپلنت های دندانی وجود دارد و به عنوان پایه و ریشه دندان در استخوان فک قرار می گیرد، اذیت شوند و احساس ناراحتی کنند.
شکستگی پایه ایمپلنت یا شکستگی خود ایمپلنت یکی دیگر از عوارض احتمالی است که ممکن است باعث از بین رفتن و غیر قابل تعویض شدن دندان شود و این یک خطر بسیار جدی برای ایمپلنت دندان است، زیرا استخوان باقیمانده آنقدر قوی نیست که بتواند یک ایمپلنت جدید را پوشش دهد.
ایمپلنت های دندانی ممکن است گاهی اوقات در سینوس ها مشکلاتی ایجاد کنند، این امر زمانی اتفاق می افتد که ایمپلنت های دندانی در فک بالا قرار داشته باشند، که منجر به ضربه حفره سینوس و بروز مشکلات در آن می شود.
کاشت دندان ممکن است منجر به خطرات دیگری شود که ممکن است تاثیر آن طولانی مدت باشد، از جمله موارد زیر:
- آسیب عصبی که با احساس بی حسی یا گزگز در لب ها، لثه ها یا زبان قابل احساس است.
- تورم در محل کاشت یا قرمزی و درد شدید
- عقب رفتن لثه، زیرا لثه های مجاور ایمپلنت ممکن است بعد از مدتی براکت فلزی که به دندان متصل است را نشان دهند.
- مرگ سلول در اطراف ایمپلنت
- عدم التیام زخم ناشی از پیوند استخوان
- خونریزی شدید
- آسیب به ساختارهای اطراف ایمپلنت، مانند دندانها یا سایر رگهای خونی
- آسیب عصبی، که می تواند باعث درد، بی حسی یا گزگز شدن دندان های طبیعی، لثه ها و لب ها شود
ایمپلنت دندان برای چه کسانی مناسب است؟
به طور کلی ایمپلنت دندان برای کسانی مناسب می باشد که یک یا چند دندان خود را از دست داده باشند، دارای استخوان فک سالم و کافی باشند، اگر بافت های دهان و لثه سالمی دارید و یا قادر به انجام پروتز دندان و یا بریج دندان نیستید، می توانید با ایمپلنت دندان، فضای خالی دندان های از دست رفته خود را پر کنید.
عمل پیوند استخوان در ایمپلنت
اگر استخوان فک به اندازه کافی ضخیم یا نرم نباشد، ممکن است قبل از جراحی ایمپلنت دندان به پیوند استخوان نیاز داشته باشید زیرا که جویدن شدید غذا و … فشار زیادی به استخوان فک وارد می کند و اگر استخوان کافی برای حمایت از ایمپلنت دندان نداشته باشید ، جراحی احتمالاً نتیجه خوبی نخواهد داشت. پیوند استخوان می تواند پایه محکم تری برای ایمپلنت دندان ایجاد کند.
بسیاری از مواد پیوند استخوان در بافت های بدن وجود دارد که می تواند برای بازسازی استخوان فک استفاده شود. گزینه های موجود شامل پیوند استخوان طبیعی، مانند گرافت حاصل از محل دیگری در بدن به عنوان مثال استخوان ران یا پیوند مصنوعی استخوان مانند مواد جایگزین استخوان که ساختارهای پشتیبانی برای رشد استخوان جدید را فراهم می کند.
ممکن است چندین ماه طول بکشد تا استخوان کاشته شده به اندازه کافی رشد کند تا بتواند استخوان جدیدی ایجاد کند تا از کاشت دندان پشتیبانی کند. در برخی موارد، ممکن است شما فقط به یک پیوند کوچک استخوان نیاز داشته باشید، که می تواند همزمان با جراحی کاشت دندان انجام شود. وضعیت استخوان فک شما تعیین می کند که به چه میزان استخوان برای پشتبانی و نگهداری ایمپلنت نیاز دارید.
عمل پیوند استخوان
ایمپلنتهای دندانی دقیقاً مانند دندانهای طبیعی عمل میکنند و میتوانند مانند دندانهای طبیعی آلوده شوند که در این صورت عفونت رخ خواهد داد، ایمپلنتهای دندانی آلوده در صورت بیتوجهی یا عدم مراقبت منظم از سوی متخصص دندان پزشکی، بیمار میشوند یا از کار میافتند. در این مقاله قصد داریم دربارهی عفونت ایمپلنت دندان و همچنین علائمی که باعث بروز چنین مشکلی میشود و روشهای تشخیص و درمان آن مواردی را بیان نمائیم.
آیا میتوان یک ایمپلنت دندانِ عفونت کرده را بهبود بخشید؟
گاهی اوقات ممکن است ایمپلنتهای دندان عفونت کنند و باعث ایجاد التهاب در بافتهای نرم و از بین رفتن استخوان در اطراف ایمپلنت شوند که اغلب ناشی از یک بیماری به نام پری ایمپلنت است. پری ایمپلنت در واقع التهابی شبیه به بیماری لثه است و بر روی بافتهای لثه و استخوان پشتیبانِ اطراف ایمپلنت دندان تأثیر میگذارد.
علائم عفونت ایمپلنت دندان عبارتند از: خونریزی لثهها هنگام مسواک زدن، حساسیت یا تورم لثهها در اطراف ایمپلنت و عمیق شدن بیش از حدِ شیار لثه در اطراف ایمپلنت. مشکل این وضعیت این است که میتواند استخوان اطراف ایمپلنت دندانِ عفونت کرده را خراب کرده و در نهایت باعث سستی ایمپلنت شود. اگر نگران وضعیت ایمپلنت خود هستید، میتوانید یک پریودنتیست را برای ارزیابی پیدا کنید. میتواند با معاینه بالینی و رادیوگرافی، پری ایمپلنتیت را سریع و راحت تشخیص دهد. هدف بلند مدت، جلوگیری از پیشرفت عفونت و حفظ ایمپلنت است.
ویژگیهای ایمپلنت دندانی آلوده مانند ویژگیهای بیماری لثه است و میتواند شامل یک یا چند مورد از علائم زیر باشد:
- کاشت دندان سست یا لرزان
- لثههای قرمز یا پف کرده در اطراف کاشت
- بوی بد دهان
- درد یا ناراحتی ضرباندار از ناحیه
- درد لمس کردن
- ترشح (چرک) از ناحیه قابل مشاهده است.
- نخها روی کاشت قابل مشاهده هستند.
- مشکل جویدن
- تب
- خونریزی هنگام مسواک زدن در اطراف ایمپلنت
تشخیص عفونت ایمپلنت دندان
یکی از اولین کارهایی که متخصص ایمپلنت انجام میدهد، گرفتن عکس رادیولوژی دندانی از ایمپلنت دندان عفونت کرده است تا ببیند که آیا هیچ استخوانی از دست رفته است. وی همچنین ممکن است به آرامی اطراف ایمپلنت را بررسی کند تا میزان عفونت و التهاب را ارزیابی نماید. او با بررسی دقیق ناحیهی مورد نظر، امیدوار است که بتواند علائم عفونت را به موقع تشخیص دهد زیرا برای نجات ایمپلنت، تشخیص زودهنگام آن مهم است.
بسته به سطح عفونت، دندانپزشک شما ممکن است دهان شویههای ویژهای را تجویز کند یا ترکیبی از گزینههای دیگر را برای بازگرداندن ایمپلنت به مسیر سالم ارائه دهد.
مشابه بیماری لثه در دندان، یکی از مشکلات این بیماری این است که اغلب هیچ دردی ایجاد نمیکند و در نتیجه، بیماران غالباً از عفونت کردن ایمپلنت بیاطلاع هستند. پریودنتیست منبع التهاب را ارزیابی خواهد کرد زیرا پری ایمپلنت علل زیادی دارد.
پری ایمپلنت میتواند به دلیل مشکلات زیر ایجاد شود: باقی ماندن سمان (چسب) روی ایمپلنت، قرارگیری بیش از حدِ ایمپلنتها نزدیک به یکدیگر یا زاویهدار شدنِ ایمپلنت در استخوان، بهداشت ضعیف دهان و دندان، کیفیت پایین استخوان، مشکلات سیستمیک مانند دیابت، سیگار کشیدن، شکستگی ایمپلنت و بارگذاری بیش از حد ایمپلنت.
تعداد روزافزونی از مطالعات گزارش میدهند که پری ایمپلنت تا ۳۰٪ از کل ایمپلنتهای جاسازی شده را تحت تأثیر قرار داده و باکتریهای بیهوازی را مقصر اصلی معرفی میکنند.
درمان پری ایمپلنت
گزینههای درمانی ممکن است شامل آنتی بیوتیک، جراحی، لیزر درمانی با ضد عفونی سطح، دبریدمان مکانیکی یا درمان ضد میکروبی باشد.
به محض تشخیص عفونت ایمپلنت دندان، درمان باید انجام شود و این درمان به میزان استخوان از دست رفته و تأثیر زیباییِ ایمپلنت دندان بستگی دارد. سپس سطح ایمپلنت دندانِ عفونت کرده باید تمیز شود و استخوان پشتیبانِ از دست رفته در صورت امکان باید از طریق بازسازی شود.
برخی از روشهای تمیز کردنِ سطح ایمپلنت از طریق درمان جراحی و غیرجراحی انجام میشود مانند: ۱) دبریدمان موضعی، ۲) ضدعفونی سطح ایمپلنت، ۳) درمان ضدعفونت (در صورت افت پیشرفتهی استخوان)، ۴) برداشتن ایمپلنت. درمان پری ایمپلنت بسته به نوع ایمپلنتِ استفاده شده، محل ایمپلنت دندان و شدت از دست رفته استخوان بسیار تکنیکی است.
برای عفونت خفیف، پزشک متخصص ممکن است از آنتیبیوتیک استفاده کند، اما در صورتی که عفونت شدیدتر باشد باید از جراحی برای ضدعفونی مکانیکی و شیمیایی اطراف ایمپلنت دندان استفاده شود.
آیا میتوان ایمپلنت دندانِ عفونت کرده را بهبود بخشید؟
اگر عفونت و از دست دادن استخوان در مرحلهی ابتدایی باشد، میتوان پلاکهای باکتریایی را بدون جراحی همراه با درمان آنتیبیوتیک و اصلاح طرح پروتز برداشت. هرچه عفونت زودتر درمان شود، درمان آن سادهتر و شانس موفقیت بیشتر خواهد بود. اگر از دست دادن استخوان متوسط تا پیشرفته باشد، ممکن است لازم باشد بافتهای نرم و آسیب دیدهی پری ایمپلنت جراحی شوند، سطح میکرو ایمپلنت ضدعفونی شود و در آخر از روشهای بازسازی استخوان با هدف بازیابی استخوانِ از دست رفته استفاده شود.
اگر ایمپلنت دندان به دلیل عفونت شدید از قبل شل شده باشد، بهبودی آن ممکن نیست. در این حالت لازم است که ایمپلنت برداشته شود و محل موضعی با استخوان پیوند شود. به محض از بین رفتن عفونت و بازسازی استخوان جدید، ممکن است در مراحل بعدی بتوان ایمپلنت دندان دیگری را قرار داد.
کاشت آلوده میتواند منجر به بیماری سیستمیک شود که میتواند به قلب و سایر اندامهای بدن آسیب برساند. اگر به اندازه کافی طولانی درمان نشود، عفونتهای باکتریایی با درجه پایین میتوانند عواقب جدی داشته باشند و بسیار سریع از بین میروند.
دندانپزشک میخواهد شما سالم باشید. اگر به ایمپلنت آلوده مشکوک هستید، سریعاً با دندانپزشک تماس بگیرید تا درمان مناسب زودتر از دیرتر آغاز شود. هنگامی که ایمپلنت دوباره سالم شد، با رژیم جدید بهداشتی خود همراه باشید.
اگر ایمپلنت دندان دارید، بسیار مهم است که هر چهار تا شش ماه یکبار معاینهی دورهای و تمیزکاری حرفهای انجام دهید. متخصص ایمپلنت میتواند ایمپلنتهای دندان شما را از نظر علائم التهاب و عفونت زودرس بررسی کند تا در صورت یافتن هر مشکلی سریعاً اقدام شود.
بیشتر عوارض ناشی از عفونت است و شایع ترین نوع عفونت، پری ایمپلنتیت (peri-implantitis) نام دارد. پری ایمپلنتیت نوعی بیماری پریودنتال (لثه) است که به دلیل تجمع پیشرونده پلاک های عفونی ایجاد می شود، و در صورت عدم درمان، می تواند منجر به التهاب، از دست رفتن استخوان و نارسایی کاشت شود.
عفونت ایمپلنت دندان توسط باکتری ها ایجاد می شود و می تواند بلافاصله پس از کاشت، یا ماه ها و حتی سال ها بعد اتفاق بیفتد. اگر در جایگزینی دندان از ایمپلنت های تیتانیوم استفاده نشده باشد، به دلیل کیفیت پایین مواد کاشت، احتمال رشد عفونت بیشتر است. پری ایمپلنتیت در 28 درصد افرادی که اقدام به کاشت می کنند رخ می دهد و ایجاد آن به طور حتم منجر به نارسایی ایمپلنت نمی شود. شیوع بالای عفونت ایمپلنت دندان، بر وظیفه دندانپزشکان برای آگاهی دادن به بیمار در مورد به خطر احتمالی عفونت و کاهش عوامل خطر تأکید می کند.
شایع ترین عارضه ایمپلنت دندان عفونت است
علت عفونت ایمپلنت دندان
دلیل عفونت ، پلاک های تشکیل دهنده باکتری یا مواد تشکیل دهنده آنها می باشد. عفونت ممکن است از منابع خارج دهانی (انتقال از تماس یا محیط)، یا منابع دهانی، بیشتر شامل جیب های پریودنتال، بزاق، سطح زبان، لوزه ها یا مخاط دهان ایجاد شود. دندان های باقی مانده و شرایط پریودنتال آنها به عنوان مهمترین منبع باکتریهای بیماریزا پس از کاشت باید مورد توجه قرار گیرند.
عوامل مستعد کننده عفونت ایمپلنت دندان
عوامل زیادی وجود دارد که می تواند خطر ابتلا به عفونت ایمپلنت دندان را افزایش دهد. مهم ترین این عوامل عبارتند از:
- ابتلا به بیماری لثه: عفونت لثه می تواند باعث رکود لثه و از بین رفتن ایمپلنت شود
- استعمال دخانیات: سیگار کشیدن جریان خون را در لثه ها محدود می کند و باعث خشکی دهان می شود و این هر دو، منجر به افزایش باکتری های مضر دهان خواهد شد.
- ضعف بهداشت دهان و دندان: یک برنامه منظم بهداشت دهان و دندان، تعداد باکتری های مضر دهان را کنترل کرده، از عوارضی مانند بیماری های لثه و پوسیدگی دندان جلوگیری کند. التهاب بافت نرم پری ایمپلنت (موکوزیت) نشانه عدم رعایت بهداشت کافی است.
علائم عفونت ایمپلنت دندان
برای درمان عفونت قبل از اینکه پیشرفت کند و تأثیر شدیدی بر سلامت دهان و دندان بگذارد، مهم است که علائم و نشانه های آن را بدانید. علائم رایجی که بتوانند شما را راهنمایی کنند عبارتند از:
- بوی بد دهان / نفس بد بو
- وجود چرک یا خونریزی
- درد رو به وخامت، یا تبی که با دارو کاهش نمی یابد
- مشکل در جویدن
- تورم و قرمزی لثه
- شل شدن ایمپلنت
- افزایش عمق فاصله بین ایمپلنت و لثه
تشخیص عفونت ایمپلنت دندان
مشابه سایر بیماری های پریودنتال، درمان های موفقیت آمیز بیماری های اطراف ایمپلنت در مراحل اولیه کار کمتری می برند. بنابراین تشخیص به موقع و دقیق کاملاً ضروری است. ابتدا دندانپزشک دندان را معاینه می کند و در جستجوی علائم بالینی از قبیل وجود التهاب، چرک، عفونت و خونریزی در اثر تحریک ملایم بر می آید.
وی سعی می کند سایر دلایل عفونت، مانند عفونت ناشی از جسم خارجی را رد کند. مرحله بعدی گرفتن عکس رادیوگرافی از ایمپلنت دندان آلوده است. از دست رفتن استخوان که علامت التهاب و عفونت پیشرفته است، در تصاویر رادیولوژی منعکس می شود. برای ارزیابی موفقیت روش های مختلف درمانی هم از تجزیه و تحلیل میکروبی قبل و بعد زیر حاشیه کمک گرفته می شود.
تشخیص عفونت ایمپلنت دندان توسط دندانپزشک صورت می گیرد و از معاینه بالینی شروع می شود
درمان عفونت ایمپلنت دندان
به خاطر داشته باشید که ایمپلنت های دندانی شما می توانند بلافاصله بعد از جراحی و همچنین هفته ها یا ماه های بعد از آن آلوده شوند. در هر صورت، هرچه زودتر درمان شروع شود، موفقیت بیشتر و مشکلات بعدی کمتر خواهد بود. اگرچه گزینه های درمانی مختلفی برای رفع عفونت ایمپلنت وجود دارد ولی روش واحد پذیرفته شده ای وجود ندارد و درمان هر فرد جداگانه و بر اساس ارزیابی های مربوط به وی صورت می گیرد. درمان هر فرد به پیشرفت عفونت بستگی دارد و شامل درمانهای غیر جراحی و جراحی است.
درمان غیر جراحی
این نوع درمان در اوایل التهاب به کار برده می شود و نتایج امیدوارکننده ای دارد. درمان غیر جراحی شامل تمیز کردن مکانیکی محل آلوده، شستشوی ضد میکروبی (مثلا با کلرهگزیدین)، ضد عفونی (تجویز آنتی بیوتیک موضعی یا سیستمیک برای یک عفونت متوسط) و اخیراً برس های چرخان (RotoBrush) است.
درمان جراحی
برای عفونت های پیشرفته ایمپلنت که با از دست رفتن شدید استخوان توام است، درمان غیرجراحی بی اثر است و نیاز به مداخله جراحی است. مداخله جراحی ممکن است همراه با تمیز کردن مکانیکی ایمپلنت، ضد عفونی و استفاده از آنتی بیوتیک باشد. اگر ایمپلنت دندانی به دلیل عفونت شدید و متعاقب آن از بین رفتن استخوان، شل شده باشد، نجات آن ممکن نیست. در این حالت آلوده برداشته شده، ناحیه باقی مانده مدتی به حال خود رها می شود تا عمل ترمیم انجام شود. پس از رفع عفونت ایمپلنت دندان دیگری کاشته می شود.
درمان عفونت زودرس و دیررس
اگر علائم عفونت بلافاصله بعد از جراحی مشاهده شود، درمان توسط آنتی بیوتیک یا در موارد پیشرفته، تعویض ایمپلنت خواهد بود. اگر عفونت بعد از کاشتن ایمپلنت اتفاق بیفتد، ممکن است دندانپزشک اقدام به تنظیم بایت (ردیف دندانها)، یا تمیز کردن اطراف ایمپلنت کند و در موارد شدید، ممکن است نیاز به جراحی اضافی برای جایگزینی ایمپلنت وجود داشته باشد.
علائم عفونت ایمپلنت دندان، به محض مشاهده علائم فوق باید نسبت یه درمان اقدام نمود
پیشگیری از عفونت ایمپلنت دندان
- رعایت بهداشت عالی دهان و دندان بهترین راه برای جلوگیری از عفونت است
- اگر ایمپلنت دندانی دارید، حتما باید هر شش ماه یکبار خود را تحت معاینه منظم دندانپزشکی قرار دهید. دندانپزشک ایمپلنت های دندانی شما را از نظر علائم التهاب و عفونت زودرس بررسی میکند تا در صورت یافتن هر علامتی سریعاً برای درمان آن اقدام شود.
- آموزش گرفتن در زمینه نگهداری ایمپلنت و مراقبت روزمره در منزل نیز از اهمیت فوق العاده ای برای حفظ ایمپلنت برخوردار است.