چه کسانی به جراحی فک نیاز دارند؟
در چه شرایطی عمل جراحی فک ضروری است؟ کاندید مناسب این عمل چه کسانی هستند؟
به نقل از سایت دکتر گویا بر برطرف کردن بی نظمی آرواره ها و دندان ها و بی نظمی اسکلتی انجام می گیرد. از این رو بیماران می توانند علاوه بر تغییر چهره به وسیله جراحی فک شاهد بهبود در عملکرد، صحبت کردن، جویدن و حتی راحتی در تنفس نیز باشند. برای انجام تغییر چهره به وسیله جراحی فک و جراحی ارتوگناتیک معاینه داخلی دهان کاملا ضروری است در این جراحی موقعیت دندان ها باید به طور کامل در نظر گرفته شود .برخی بیماران علاقه مندند که جراحی ارتوگناتیک فک را در درجه اول به منظور تغییر در چهره خود انجام دهند. برخی دیگر ممکن است به دنبال تغییر در بایت باشند.
صرف نظر از هدفی که بیماران به منظور آن جراحی ارتوگناتیک را انجام می دهند، هردو ویژگی یعنی انسداد دندان ها و زیبایی صورت باید با هم در یک طرح و برنامه درمانی گنجانده شوند. چیزی که از طریق عمل جراحی به دنبال رسیدن به آن هستیم، مقایسه خط وسط دندان یعنی خط بین سمت چپ و راست نسبت به خط وسط صورت است. اگر آن ها هم تراز نیستند، درمان برای اصلاح آن ها از طریق ارتودنسی یا جراحی باید صورت گیرد. در این گونه مواقع عمل جراحی برای برطرف کردن انحراف اهمیت بیشتری دارد. در اغلب بیماران عدم تقارن در یکی از دو فک مشاهده شده است.
برای جراحی فک به شما توصیه می کنیم تا این جراحی را در هر کلینیک انجام ندهید. این عمل حساس بهتر است نزد بهترین جراح فک و صورت در تهران انجام بگیرد تا نتیجه مطلوب را بدست آورید.
فک طبیعی به چه صورت است؟ کاندیدای مناسب برای این جراحی چه افرادی هستند؟ آیا این جراحی عوارض دارد؟ هزینه ی آن چقدر است؟ چه مدت زمانی برای بهبود آن لازم است؟ این مقاله را مطالعه نمایید تا اطلاعاتی کافی درباره جراحی فک به دست آورید.
فک طبیعی چه فکی است؟
در حالتی که فک سالم باشد، دندان آسیای فک بالا و فک پایین به صورت مناسب در هم فرو می روند. دندان های جلویی بالا، روی دندان های جلویی فک پایین قرار می گیرند. به گونه ای که دندان فک بالا حدود یک تا دو میلیمتر از دندان های فک پایین جلوتر است.
چه کسانی به جراحی فک نیاز دارند؟
جراحی فک و ارتوگانتیک به منظور اصلاح نامرتبی فک و دندانها که با درمان ارتودنسی قابل درمان نمی‌باشد، انجام میشود. مشکلات نامرتبی فک و دندان میتوانند ژنتیکی، مادرزادی یا تکاملی باشند، بنابراین یا در بدو تولد وجود دارند و یا در حین رشد فرد ایجاد میشوند. آسیب فک و مفاصل فک و نیز پاتولوژی (یعنی مراکز رشد غیرعادی، تومورها و غیره) نیز میتوانند باعث بدشکلی‌های فک و دندان در هر سنی شوند. به نقل از متخصصان الو پزشک علائمی که ممکن است یک فرد مبتلا به ناهنجاری فک و دندان داشته باشد عبارتند از:
- رشد بیشتر یا کمتر از حد طبیعی در هر دو فک
- عدم تقارن صورت
- عدم قرارگیری دندانها روی یکدیگر
- ناتوانی در خوردن و جویدن بطور صحیح
- مشکلات راه هوایی بخصوص برای تنفس
- مشکلات گفتاری ناشی از ناهنجاری
- اپن بایت که در آن دندان‌هایی جلویی یا عقبی هنگام تماس دندانهای دیگر روی هم قرار نمی‌گیرند.
- درد در عضلات یا مفاصل فک
آیا عدم تقارن جزیی در صورت نیاز به جراحی دارد؟
جراحی فک بالا اغلب برای اصلاح چهارچوب صورت و عمل جراحی فک پایین برای رسیدن به یک بایت مناسب دربرابر فک بالا و برای اصلاح نقطه چانه به مرکز مورد نیاز است. گاهی اوقات پس از تغییر فک به موقعیت صحیح برای فرم دادن به عمل جراحی و تثبیت موقعیت جدید ممکن است، جراح نیاز پیدا کند که سمت بزرگ شده را کمی کاهش دهد.
اگر عدم تقارن در رابطه با عضلات باشد، تزریق بوتاکس یک راه مناسب تر و ایمن تری در این مواقع است. در نهایت در صورت عدم وجود یک مشکل عملکردی بهتر است کمی با دقت بیشتری به موضوع نگاه کنید. شما باید بتوانید تصمیم بگیرید و انتخاب کنید که آیا درست است که تنها به خاطر زیبایی و عدم تقارن جزیی صورت دست به جراحی بزنید.
مزایای جراحی فک
جراحی فک قطعا برای درمان ضروری انجام می گیرد که بعد از آن مزیت های بسیاری برای بیمار به دنبال دارد:
- جراحی فک، زیبایی دلنشینی به چهره بخشیده و اعتماد به نفس فرد را افزایش می دهد.
- سبب سهولت در غذا خوردن می گردد.
- جراحی فک سبب کاهش سایش دندان ها می گردد.
- عملکرد دهان و دندان بهبود می بخشد.
- ناهنجاری های فکین می توانند در تنفس نیز مشکل ایجاد کنند که جراحی فک منجر به بهبود تنفس می گردد.
- بهداشت دهان و دندان را راحت تر کرده، در نتیجه بروز بیماری های لثه و پوسیدگی های دندانی را کاهش می دهد.
هزینه جراحی فک
هزینه جراحی فک متغیر است. هزینه‌ی این عمل متاثر از عوامل متعددی چون محل انجام جراحی، هزینه و دستمزد جراح، شدت مشکل فک، عوارض، هزینه‌های ارتودنسی، هزینه بیهوشی و داروهای ضد درد میباشد، همچنین اینکه جراحی به دلایل پزشکی یا زیبایی انجام شده باشد و شرایط پوشش بیمه‌ی بیمار نیز بر هزینه نهایی تاثیر می‌گذارد. برای دریافت اطلاعات بیشتر از هزینه درمان خود، باید با دندانپزشک، متخصص ارتودنسی و جراح خود مشورت داشته باشید.
سن مناسب برای جراحی فک ؟
بعد از کامل شدن بلوغ و تکامل اسکلت صورت که در خانمها در حدود 16-18سالگی و در آقایان در حدود18-20 سالگی است میتوان جراحی فک را انجام داد.
نکته مهم این است که جراحی باید زمانی انجام شود که رشد فکین متوقف شده باشد.
نیاز به درمان ارتودنسی قبل از جراحی فک :
امروزه همواره جراحی فک را بعد از یک دوره ارتودنسی یک ساله که توسط متخصص ارتودنسی انجام میشود انجام میدهند.
هدف نهایی انجام ارتودنسی و بدنبال آن جراحی این است که بعد از انجام جراحی فک علاوه بر بهبود ظاهر فک و صورت اختلالات جویدن و بلع و…نیز تصحیح شود.
مشاوره برای جراحی فک :
بیماری که به هر نوعی از اختلالات فک ،مبتلاست ابتدا به جراح فک و صورت مراجعه میکند. پس از معاینه اولیه و تهیه عکس ها و قالبها و رادیوگرافی های اولیه ،بیمار توسط جراح به یک متخصص ارتودنسی ارجاع داده میشود تا موقعیت دندان ها برای انجام جراحی فک تنظیم شود.
طول دوره ارتودنسی برحسب ناهنجاری های فک و اختلالات دندانی میتواند از 9ماه تا 15ماه متغیر باشد ولی به طور معمول دوره یک ساله برای ارتودنسی قبل از جراحی کفایت میکند.البته تمامی بیماران بعد از انجام جراحی فک نیزبه مدت 6ماه به منظور تثبیت موقعیت دندان ها باید زیر نظر متخصص ارتودنسی باشند.
انجام جراحی فک :
بعد از تکمیل دوره ارتودنسی بیمار توسط متخصص ارتودنسی مجددا به جراح فک و وصورت ارجاع داده میشود و نوع جراحی فک توسط جراح مشخص میشود.جراحی فک میتواند شامل جراحی فقط یک فک یا هر دو فک هم زمان باهم باشد.
البته گاها برای رسیدن به زیبایی بیشتر به جراحی مجزای چانه نیز نیاز است.
اقدامات قبل از عمل جراحی :
قبل از انجام جراحی فک همواره یک سری آزمایشات کامل جهت بررسی وضعیت جسمی و انعقادی فرد انجام میشود تمامی جراحی های فک باید تحت بیهوشی کامل و ترجیحا در بیمارستان انجام شود البته بعضی از جراحی های فک که فقط شامل جراحی یک فک یا چانه باشند را میتوان در کلینیک هانیز انجام داد.
زمان متوسط عمل برای جراحی فک بستگی به نوع جراحی دارد. در جراحی دو فک مدت زمان عمل به طور متوسط 4ساعت و درجراحی یک فک 5/2ساعت میباشد.
معمولا اکثر بیماران بعد از انجام جراحی به مدت 1-2ساعت در ریکاوری به سر میبرند و سپس به بخش منتقل میشوند بسته به نوع و شدت جراحی و نظر جراح فک و صورت و متخصص بیهوشی ممکن است بیماران حداکثر تا یک روز در بیمارستان بستری باشند.
مراقبت های بعد از عمل :
دوره نقاهت بعد از جراحی فک معمولا بین 7-10روز میباشد.دراین صورت امتناع از فعالیت های سنگین و استعمال دخانیات و استفاده از وعده های غذایی سفت ضروری است.
رژیم غذایی به مدت 2-4 هفته شامل مایعات و غذاهای نرم می باشد.کمپرس سرد به خصوص در روزهای اول به کاهش ورم کمک شایان توجهی میکند .اکثریت بیماران بین 7-10 روز بعد از جراحی میتوانند فعالت روزمره خود را از سر بگیرند.
عوارض احتمالی جراحی فک :
بیماران ممکن است تا مدتی بعد از عمل در باز شدن دهان و جویدن مشکلاتی داشته باشند علاوه بر این بی حسی موقت لبها و پوست چانه نیز از پیامدهای احتمالی عمل است که نیاز به درمان خاصی ندارد و معمولا پس از 2-3 ماه برطرف میشود.
جراحی فک بالا :
بیمارانی که دارای فک بالای بیرون زده هستند یا نمایش لثه های آنها در حالت لبخند بیش از مقدار عادی است.
درصورتی که به درمان های ارتودنسی جواب ندهند کاندید جراحی فک میباشند. این جراحی باعث بهبود تعادل فک و دندان ها نسبت به لب بالا و بینی و چانه خواهد شد .
جراحی فک پایین :
افرادی که دارای فک پایین بیش از حد بیرون زده یا بیش از حد عقب رفته هستتند میتوانند تا حد زیادی با انجام جراحی فک از ظاهر و عملکرد مطلوب برخوردار شوند. علاوه براین در بیمارانی که دارای فک پایین نامتقارن هستند نیز جراحی فک تنها راه درمان این عدم تقارن و ایجاد توازن در فرم صورت میباشد
جراحی چانه :
جراحی چانه میتواند به صورت مجزا یا هم زمان با جراحی فک انجام شود و تقارن و توازن صورت در نمای روبرو و نیم رخ را بهبود بخشد علاوه بر این جلو اوردن چانه معمولا در افرادی که دارای مشکلات تنفسی از جمله خرخر و آپنه میباشند به بهبود عملکرد تنفسی منجر میشود.
انواع جراحی فک
نوع اول
جراحی‌هایی است که در این حالت فک بالا یا پایین و یا هر دو با یکدیگر تطابق ندارد که درجات خفیف،متوسط و شدید دارد.
در برخی از افراد فک بالا جلو و در برخی فک پایین جلو است.
در مواردی فک پایین و چانه رشد نکرده، به همین دلیل پایین صورت خیلی کوچک است که در اصطلاح “صورت پرنده‌ای” نامیده میشود.
رشد فک خیلی مهم است به خصوص فک پایین که به ضربه خیلی حساس است و اگر آسیب ببیند رشد فک مختل میشود.
نوع دوم
جراحی فک برای زاویه دار کردن صورت و زیبایی انجام میشود، به طوری که اگر فک بالا جلو باشد، بینی خیلی جلو آمده و برجسته میشود،
به همین دلیل مراجعه کنندگان برای عمل بینی مراجعه می کنند بدون اینکه نسبت به اصل مشکل خود آگاه باشند.
از طرفی اگر فک پایین که در نیمرخ صورت نقش دارد رشد نکند، در واقع چانه رشد نمی‌کند و کوچک می‌ماند و در عکس‌های نیم رخ نافرم بودن به خوبی مشخص است؛ و زمانی که این افراد پروتز چانه می‌گذارند مشکل برطرف میشود.
نوع سوم
در برخی از موارد برای زیبایی فک و زاویه دار کردن صورت از پروتز استفاده می‌کنند که این روزها بسیار مد شده و طرفدار دارد.
جراحی فک در چه سنی مناسب است؟
جراحی زیبایی فک را معمولا در سنین بعد از بلوغ در زمانی که رشد استخوان فک کامل شده است میتوان انجام داد.
با پیشرفت علم پزشکی تا قبل از بلوغ میتوان با بستن سیم یا آرک بسیاری از مشکلات فک را برطرف کرد.
در چه مواقعی فک بالا و پایین نیاز به عمل دارد؟
- عدم تقارن صورت
- بلندی یا کوتاهی صورت
- مشکلات مربوط به جویدن
- رتروگناتیسم فک بالا یا پایین
- مشکلات ژنتیکی نامطلوب رشد استخوانی
- لبخند لثه ای
- کوچک بودن چانه
عوارض جراحی فک بالا جلو آمده چقدر است؟
جراحی فک تطابق دندانها را بر هم می‌زند. بطور طبیعی دندانهای فک بالا دو تا سه میلی متر جلوتر از فک پایین است؛
بنابراین فک پایین داخل فک بالا می‌افتد و زمانی که فک بالا را عقب می‌بریم تطابق برهم می‌ریزد و دهان کامل بسته نمی‌شود، به همین دلیل آسیبی که به دندان ها و لثه ها می رسد، خیلی زیاد است و قبل از عمل عقب بردن فک بیمار، ارتودنسی انجام می شود تا عدم انطباقی که حاصل از فرم فک در حالت جدید است، اصلاح شود.
ارتودنسی باعث می شود، دندانهای بالا و پایین با هم مماس شوند و باعث جلوگیری از سائیدگی و صدمه به مفصل فک شده و جویدن را راحت تر می کند.
بعد از این جراحی هم نیاز به یک مرحله ارتودنسی وجود دارد به همین علت با توجه به عوارض عمل، معمولا استقبال از آن کم است بخصوص اگر تنها به دلیل زیبایی باشد.
در عقب بردن فک سه عارضه وجود دارد:
- تطابق دندانی برهم می‌ریزد
- لب بالا نسبت به لب پایین عقب می‌رود
- بیمار نیاز به ارتودنسی پیدا میکند
فواید جراحی فک
عمل جراحی فک فواید زیر را به دنبال دارد:
- تماس دندانها با هم بهتر می شود در نتیجه هم جویدن غذا درست و کامل انجام می شود و هم کمتر غذا بین دندانهایتان گیر می کند.
- تلفظ حروف و کلمات اصلاح می شود.
- اگر مشکل بلعیدن دارید، اصلاح می شود.
- به دلیل توزیع یکنواخت بار بر روی دندانها، ساییدگی و شکستگی یا لب پر شدگی آنها به حداقل می رسد.
- فشار زیادی که در ناهمراستایی دندانها یا فکها بر مفصل فک وارد می شود، برداشته می شود. این فشار زیاد به تدریج منجر به تخریب مفصل فک و دردها و مشکلات مربوط به آن می شود.
- مشکلات مربوط به تناسب بایت و بستن فکها برطرف می شود (مثلا در برخی افراد دندانهای آسیاب بزرگ بر روی هم جفت می شوند در حالی که دندانهای جلو به هم نمی رسند (اوپن بایت) ، این مشکل با جراحی فک اصلاح می شود)
- عدم توازن اجزاء صورت یا عدم تقارن پایین صورت اصلاح می شود. مثلا کوچک بودن چانه، عقب ماندگی چانه یا جلوزدگی آن، کراس بایت، اوربایت و غیره برطرف می شود.
- لبها بدون فشار و راحت بسته می شوند.
- سردرد، درد فک و گردن درد ناشی از فشار بر عضلات و مفصل فک برطرف می شود.
- گاز گرفتن گونه و زبان به حداقل می رسد.
- نقایص مادرزادی یا جراحات صورت را میتوان در جراحی فک اصلاح کرد.
- مشکل وقفه تنفسی در خواب (اپنه خواب) برطرف می شود.
عمل جراحی فک چه خطرات یا عوارضی ممکن است داشته باشد؟
عمل جراحی فک به طور کلی اگر توسط جراح فک و دهان با تجربه صورت بگیرد، ایمن و کم خطر است. به طور کلی عمل جراحی فک خطرات و عوارض زیر را ممکن است داشته باشد:
- از دست دادن خون زیاد
- عفونت
- صدمه دیدن عصب
- شکستن استخوان فک
- برگشتن فک به جای قبلی
- مشکلاتی در تناسب بایت (تماس دندانها) و درد مفصل فک
- نیاز به جراحی مجدد
- نیاز به عصب کشی در برخی از دندانها
- از دست دادن بخشی از فک
عمل جراحی فک چگونه است؟
جراح پس از بریدن بافتها از داخل دهان و دسترسی به استخوان فک، برشهایی در استخوانهای فک ایجاد می کند تا آنها را حرکت داده و به موقعیت بهتری منتقل کند. پس از این که جا به جایی استخوانهای فک تمام شد، پلاک استخوانی کوچک، پیچ، سیم و حلقه های کشی برای ثابت نگه داشتن استخوانها در جایگاه جدید مورد استفاده قرار می گیرد. این سیمها و پیچها به مرور زمان بخشی از ساختار استخوان فک خواهند شد و نیازی به در آوردن آنها نیست.
در برخی موارد استخوان اضافی به فک افزوده می شود. این استخوان ممکن است از ران یا دنده برداشته شود. استخوان پیوندی با پلاک و پیچ در جای خود ثابت می شود.
در مواردی هم ممکن است لازم باشد استخوان تغییر شکل پیدا کند تا فک شکل بهتری پیدا کند.
عمل جراحی فک ممکن است در فک بالا، فک پایین، چانه و یا ترکیبی از اینها صورت بگیرد.
سوالات رایج فک
1-آیا برش های جراحی فک روی پوست صورت قابل مشاهده است ؟
مطلقا خیر.در جراحی فک تمامی برش ها در داخل دهان داده میشود و هیچ گونه آثار برش یا بخیه بر روی پوست وجود نخواهد داشت.
2-کسانی که هم نیاز به جراحی فک دارند و هم تمایل به انجام جراحی زیبایی بینی دارند کدام عمل را ابتدا انجام می دهند ؟
اصولا با توجه به اینکه فرم بینی پس از جراحی فک بالا دچار تغییرات جزیی میشود بهتر است ابتدا جراحی فک بالا انجام شود و پس از گذشت حداقل 9-6 ماه در صورت تمایل، جراحی زیبایی بینی انجام شود.