جاروکردن کف دریای عمان با سهام چینی‌ها؟
ترال در افکار عمومی ایرانیان اصطلاحی آشنا است که به طور خلاصه به نوعی ماهیگیری اشاره دارد که تمام بستر دریا را در بر می گیرد و تقریباً چیزی از ماهی، آبزیان یا هر موجود زنده ای در بستر دریا باقی نمی گذارد. اگرچه این روش ماهیگیری در دنیا سابقه خاصی دارد و در سایر نقاط دنیا با روش های استاندارد مختلف انجام می شود، اما در ایران با نام چین همراه است و شاید یکی از دلایل حساسیت مردم باشد. نظر به این سوال برمی گردد.
به گزارش مجله زنده خبری، روزنامه شرق نیز می نویسد: در سال های اخیر بارها اخباری از صید ترال در آب های جنوب ایران توسط چینی ها و یا با کمک چینی ها منتشر شده است که بلافاصله با پروازهای زیادی همراه شد و در نهایت یک پرونده در راهروهای مجلس ایران.» آذر 99، پس از اخبار و اطلاعات طولانی مبنی بر درگیری خلیج فارس و دریای عمان، وزیر کشاورزی وقت به مجلس رفت و در نهایت توافق شد که همه چیز ممنوع شود. دو سال صید ترال در ایران خبرهای محلی و البته تایید نشده در مورد ادامه صید ترال توسط شرکت های با سهم 49 درصدی در چین و حتی صیادان چابهار در گفت و گو با «شرق» تایید کردند. مجلس شورای اسلامی می گوید صید ترال ممنوع است. در حال حاضر به جز یک کشتی تحقیقاتی در حال انجام است. پس اطلاعات جدید چه می گوید؟
ماهی ترال را پیدا و پنهان کنید
صید دریایی چه از طریق تخم ریزی، چه با جارو و چه با صید ترال ربطی به آن ندارد و به طور کلی نظر متخصصان در زمینه های مختلف نشان می دهد که این روش برای محیط زیست، حیات بستر دریا و آبزیان و حتی از نظر اجتماعی مضر است. و از نظر اقتصادی؛ اما در این بین اغلب این سوال مطرح می شود که اگر صید ترال تا این حد مضر است، چرا اتحادیه اروپا و آمریکا اجازه آن را می دهند؟ اما بررسی اسناد و مقررات مربوط به این دو حوزه این ادعا را رد می کند; به عبارتی آنچه در اتحادیه اروپا به آن ترال می گویند با آنچه در دریاهای جنوب ایران زمین تا آسمان اتفاق می افتد متفاوت است، هرچند برخی کارشناسان همین تفاوت را به تجهیزات چینی نسبت می دهند.
استانداردهای اتحادیه اروپا در این زمینه تغییر می کند و هر 10 سال یا در نهایت هر 15 سال یکبار به روز می شود و اتفاقاً یکی از مناطقی که تغییرات زیادی دارد، ترال است و اکنون با استانداردهای اروپایی چیزی به نام نظافت اتفاق نمی افتد. به عنوان مثال سعید گرگین، کارشناس شیلات، قبلاً به موضوع مهمی در مورد این روند اشاره کرد: او آمد، دیدیم که دارد انواع آب را می گیرد و من تعجب کردم که چرا با این تور استاندارد این اتفاق افتاد و بعداً متوجه شدم که آنها در جاهای دیگر دستکاری می کردند و مثلاً اندازه تور آنقدر زیاد می شود که بهار امسال در حال سقوط است. اتحادیه اروپا این قانون را تغییر داده و همه قوانین شیلات را هر 15 سال یکبار تجدید نظر کرده است، اما ما اصلاً آنها را نداریم و بدتر از آن، ما همچنان با همان فنر شبکه ای 30 یا 40 سال پیش کار می کنیم. ما داریم کار می‌کنیم و اصلاً نیازی به بازنگری نمی‌بینیم.» این توضیح و مثال به خوبی تفاوت وضعیت ایران با برخی کشورهای پیشرفته را نشان می‌دهد و به‌طور دقیق‌تر آنچه در ایران SideTral نامیده می‌شود، تفاوت اساسی با وضعیت ایران دارد. استانداردهای سایر کشورهای توسعه یافته شاید به همین دلایل مجلس ایران و وزارت کشاورزی موافقت کردند که تا دی ماه 1401 تمام صیدهای ترال را متوقف کنند و در این مدت تحقیقات جدیدی انجام دهند.نتایج این مطالعه با این توضیح دوباره چه اتفاقی برای این خبر افتاد؟
ماجرای صیادان و توضیحات نماینده چابهار
در چند روز گذشته چند قصه گوی محلی در گفت و گو با «شرق» از تداوم صید ترال در اطراف چابهار صحبت کردند و از برخورد با صیادان بومی نیز انتقاد کردند. صیادان با دیدن قایق ها یا تورها و ماشین های ترال با چشمان خود وضعیت را خلاصه کردند و گفتند در حالی که دریای عمان توسط برخی شرکت ها در حال جارو شدن است، ماهیگیران محلی برای امرار معاش به عنوان ماهیگیر با مشکل مواجه هستند. «معین الدین سعیدی» نماینده مردم چابهار در مجلس شورای اسلامی در دو سال گذشته به طور جدی به این موضوع پرداخته است و بارها به دل صیادان بومی نشسته ایم و به همین دلیل با وی به گفت وگو نشسته ایم. سعیدی درباره وضعیت کنونی دریای عمان و خلیج فارس و اینکه آیا صید ترال هنوز هم انجام می شود، گفت: صید ترال بستر دریا را جارو می کند و همه می دانیم که آسیب های جبران ناپذیری به محیط زیست و آینده دریا وارد می کند. تایوان به تازگی تمام تراول های خود را تغییر داده است. زیرا تأثیر زیست محیطی این شناورها چیزی نیست که بتوان آن را انکار کرد. علاوه بر تأثیر بر محیط‌زیست، توده ماهیگیران روز به روز خالی‌تر می‌شوند.»
اما با درخواست صیادان چه کردید و توافق با وزارت کشاورزی از کجا بود؟
در پی این درخواست جامعه صیادی، مجلس با پیگیری دریانوردان سپاه و در پی سفر دکتر کلیباف به سواحل جنوبی کشور، با وزارت جهاد کشاورزی تفاهم نامه ای برای توقف دو سال صید ترال منعقد کرد که در این مدت مرکز تحقیقات شیلات، هم کار و هم بازسازی انجام می شود که پس از آن بر اساس این مطالعات تصمیم گرفته می شود که آیا این روند ادامه پیدا می کند یا چه تغییراتی ایجاد می شود. این قرارداد در آذر 99 صورت گرفت و تا آذر 401 ادامه خواهد داشت.
اما آیا این توافق همچنان پابرجاست؟ اینکه گفته می شود شرکت هایی با سهم 49 درصدی در چین به صید ترال می پردازند، چقدر درست است؟
این توافق حدود یک سال به قوت خود باقی است. اما پس از این اتفاق شاهد بودیم که شیلات ایران یک کشتی ترال به پژوهشگاه داده است اما نباید از این کشتی برای اهداف تجاری استفاده شود. در این بین شورای امنیت ملی و شورای ویژه کار قوانین صید ترال را تصویب کرده اند که دارای نکات مثبتی است. مثلاً این شناورها نمی توانند از مرز و مواردی از این قبیل حضور داشته باشند. اما انتقاد ما به تمام مقرراتی است که در کار ویژه مرزی انجام شده است. در تابستان 1400 این اثر ویژه چنین آیین نامه ای را تصویب کرد. در این آیین نامه عملاً سعی شد صید ترال ساماندهی شود اما ماهیت موضوع مشکل داریم. چون یک سال دیگر از قرارداد قبلی باقی مانده است. ما می گوییم این جرثومه فساد را باید از آذر 401 زدود.
خب الان دقیقا وضعیت چطور است و بعد از تصویب کار ویژه مرزی دقیقا چه اتفاقی افتاد؟
تاکید می کنیم که صید ترال خسارات جبران ناپذیری به اعتماد مردم، سفره مردم و زیستگاه طبیعی آبزیان وارد می کند و این آسیب ها به هیچ وجه قابل مقایسه با عواقب آن نیست. متأسفانه تاکنون شاهد چندین کشتی بوده ایم که به این کار مشغول بوده اند که شرکت های چینی 49 درصد در این شناورها سهم دارند. طبیعتا مردم ما نمی پذیرند که آب های خلیج فارس و دریای عمان مورد حمله چینی ها قرار گیرد. این کشتی ها قبل از هازارد 99 و این توافق گاهی به چهار مایلی ساحل می رسیدند که قوانین مصوب مجبور نبود به 12 مایل برسد و این یکی از نکات مقررات ویژه مرزی بود.
اما سوال جدی اکنون این است که آیا کشتی ترال در حال حاضر ادامه دارد؟
اصلا اینطور نیست و اگر چنین است باید جدی گرفته شود. بر اساس تفاهم نامه آذر 99 یک شناور تحقیقاتی اکنون فقط صید ترال دارد که یک فعالیت تحقیقاتی است اما متاسفانه شاهدیم تعدادی از صیادان بومی در محاصره مشغول صید هستند که مشکل دیگری است. البته ماهیگیری محاصره چینی ها نیست بلکه صیادان محلی این کار را انجام می دهند که اگرچه ضرر کمتری نسبت به صید ترال دارد اما ضرر زیادی دارد و امیدوارم مورد توجه قرار گیرد. البته باید به صیادان بومی مجوز صید داده شود و انتظار داریم شیلات ایران به کسانی که صلاحیت صید آنها تایید شده مجوز صید داده شود تا این توده ناچیز چابهار هنوز ضعیف نشوند.
به گفته ساعدی، اکنون و تا آذرماه 1401 صید ترال به طور کامل متوقف شده و در این مدت تحقیقات و مطالعاتی انجام خواهد شد و در نهایت بر اساس این نتایج تصمیمات جدیدی اتخاذ خواهد شد. چنین توضیحاتی البته از سوی دیگر کارشناسان و مسئولان نیز ارائه می شود و به نظر می رسد حداقل از نظر مسئولان و قوانین و مقررات جاری، صید ترال در حال حاضر جز در حالت غیرقانونی انجام نمی شود.
انتهای پیام/