چالش آب تهران به چه می انجامد؟

رئیس شورای شهر تهران می گوید طرح بازیافت آب را آماده کرده ایم و به زودی در شورا بررسی می شود. شرکت آبفای استان تهران اعلام کرد که تنها 18 درصد از سدهای تهران آب دارند. در سال آبی 9913-1400 کشور سومین خشکسالی را در 50 سال اخیر و در سال آبی 1401-1400 یازدهمین خشکسالی را داشته است، سال 1402 حدود 18.12 میلیارد متر مکعب است و شاهد کاهش 14 درصدی واردات هستیم. در مقایسه با سال آبی گذشته در مخازن. مصرف روزانه آب شرب تهران حدود 3 میلیون متر مکعب است. آب استان تهران با حدود 13.5 میلیون نفر جمعیت از آب های سطحی و زیرزمینی تامین می شود.

به گزارش آب منطقه ای تهران، در دوره احمدشاه قاجار حدود 48 کانال مخصوص و اختصاصی وجود داشت که در مجموع حدود 60 تا 70 سنگ آب داشت و میراب ها طی 10 سال آب را در نقاط مختلف شهر توزیع می کردند. – شیفت های 15 روزه اما آب قنات ها به دلیل آلودگی باعث بیماری های عفونی و خطرناک می شود. به همین منظور در سال 1301 مقامات رسیدگی به آبفای تهران را آغاز کردند. اما شهرداری در آن زمان چندان اهتمام به لوله کشی نداشت و تا حدود سال 1306 مردم تهران بدون آب بودند. سپس در اوایل دهه 30 قرن سیزدهم در منطقه جلالیه تهران (بلوار کشاورز، خیابان فاطمی) که میدان مشاه نظامی است، تصفیه خانه اولیه ساخته شد و آبی که از سمت کرج به سمت تهران می ریزد. و در مسیری به نام بلوار کرج (بلوار کشاورز امروزی) (جریان به حوضه آبریز تاسیسات هدایت می شد).

اجرای طرح اولیه آبرسانی به شهر تهران برای جمعیت 900 هزار نفری از سال 1329 آغاز شد. مهندس مهدی بازرگان در سال 1331 به درخواست نخست وزیر فقید دکتر محمد مصدق مدیرعامل سازمان آب تهران (خط لوله) احیا شد. و برای این منظور دو خط فولادی به قطر 40 اینچ با ظرفیت 242 هزار متر مکعب در روز برای انتقال آب از حوضه آبریز بیلگان. با تکمیل شبکه خط لوله تهران، دومین تصفیه خانه در سال 1342 و تصفیه خانه سوم برای استفاده از آب مخزن لتیان در منطقه حکیمیه تهران پارس ساخته شد. آب مورد نیاز تهران را تامین می کند. سد بتنی لتیان 30 درصد آب شرب تهران را تامین می کند.

تامین و انتقال آب استان تهران از طریق دو سامانه شرقی و غربی انجام می شود که سامانه شرقی شامل سدهای لار، لتیان و ماملو و سامانه غربی شامل سدهای امیرکبیر و طالقان بر اساس آمار در آخرین آب است. سالانه حدود 1.25 میلیارد مترمکعب آب از منابع آب سطحی و زیرزمینی به تامین آب شرب استان تهران اختصاص دارد.

سدهای پنج گانه تهران بخش عمده ای از آب شرب تهران و کرج را تامین می کنند، آب سد طالقان از طریق خط لوله 62 کیلومتری به قطر 1800 میلی متر به مخزن بیلگان کرج منتقل می شود و همراه با انتقال آب از سد امیرکبیر به تصفیه خانه ها، تهران هدف قرار می گیرد.

آب شرب انتقالی سد لار نیز از طریق تونل و خط لوله به تهران ارسال می شود که بخشی از آن به تصفیه خانه پنجم تهران و قسمتی دیگر به دریاچه سد لتیان منتقل می شود و آب را از سد لتیان به شماره 3 و انتقال می دهد. 4 تصفیه خانه تهرانپارس و آب شرب انتقالی ماملو به تصفیه خانه شماره 7 منتقل و پس از اتمام مراحل تصفیه به شبکه توزیع آب شرب شهر تهران تزریق می شود. افزایش جمعیت بدون شک بر اقلیم و منابع آبی منطقه تأثیر می گذارد و دستخوش تغییراتی می شود. تغییرات اقلیمی بر منابع آب تهران تاثیر می گذارد.

بهره وری پایین مصرف آب در مناطق شهری و روستایی، مشارکت محدود ذینفعان در برنامه ریزی و مدیریت توسعه. نیاز به بازسازی و توسعه زیرساخت های هیدرولیکی برای استفاده پایدار از آب؛ مشکلات آلودگی ناشی از تخلیه فاضلاب تصفیه نشده به آبراهه ها و سفره های آب عمومی یکی از چالش های مهم تامین آب تهران است. دفع فاضلاب در محل، خطر آلودگی آب های زیرزمینی و سطحی و خطرات بهداشتی و زیست محیطی استفاده مجدد از فاضلاب تصفیه نشده را افزایش می دهد.

مشکل آب تهران به تدریج به یکی از اساسی ترین چالش های پایتخت ایران تبدیل شده است. اگر در حال حاضر برای کاهش بار جمعیتی استان تهران و نوسازی تدریجی سیستم آبرسانی و فاضلاب کاری انجام نشود، مشکلات این بخش به تدریج در دهه های آینده به معضلاتی لاینحل تبدیل خواهد شد.

*منتشر شده در روزنامه کوسه. یکشنبه 15 نوامبر 1401

6565