هورمون ها و تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی و وضعیت آنها در ایران

به گزارش مجله زنده خبری ، دکتر فواد مرادی ، که در کارگاه آموزشی آموزش آفات بیولوژیکی و غیرشیمیایی گیاهان ارگانیک سخنرانی کرد ، خاطرنشان کرد: تنظیم کننده های رشد گیاه (PGRs) موادی هستند که در مقادیر بسیار کمی تأثیرات زیادی در رشد و رشد گیاهان دارند. این ترکیبات می توانند طبیعی یا مصنوعی (مصنوعی آلی یا معدنی) باشند که شکل طبیعی آنها هورمون های گیاهی نامیده می شود. برخی از این ترکیبات دهه ها شناخته شده و نوع و میزان واکنش گیاهان به آنها نیز شناخته شده است ، در حالی که بسیاری از آنها در سالهای اخیر شناسایی شده اند.

وی افزود: برخی از تنظیم کننده های رشد به دلیل تأثیر مستقیم آنها بر رشد ، توسعه و حتی کیفیت محصولات کشاورزی و باغی ، در برخی کشورها کاربردهای تجاری بسیاری پیدا کرده اند و مصرف آنها هر ساله در حال افزایش است ، اما بسیاری از آنها. آنها هنوز تحت تحقیق هستند.

مرادی گفت: هورمون های رشد گیاه ترکیبات آلی هستند که در بخشی از گیاه تولید می شوند و سپس به مکان دیگری در گیاه منتقل می شوند و باعث واکنش های فیزیولوژیکی گیاه می شوند. وی در مورد تفاوت بین هورمونهای گیاهی و حیوانی گفت: در گیاهان اندامهای خاصی (غدد درون ریز) وجود دارد که هورمون تولید می کنند اما در گیاهان هورمونها در برگها ، شاخه ها ، گلها ، میوه ها ، دانه ها یا ریشه ها تولید می شوند. در گیاهان ، اثرات تجمعی دو یا چند هورمون گیاهی بر رشد تأثیر می گذارد.

وی افزود: هورمون ها تأثیر عمده ای در بهره وری و کیفیت محصول دارند و استفاده از آنها می تواند دستیابی به محصول را تا حدود زیادی تضمین کند. این ترکیبات در مدیریت مزارع و باغات از جمله تعیین زمان برداشت یا تهیه محصول برای تحویل به بازار و از طریق استفاده صحیح و به موقع آنها از خسارت سالانه دهها میلیارد تن به کشاورزان در اثر سرما زدگی بسیار موثر است. قابل پیشگیری است در اروپا از این ترکیبات برای تولید محصول سالم استفاده شده و مورد توجه بسیاری از سیستم های کشاورزی قرار گرفته است. زیرا البته مصرف آنها در هر هکتار فقط چند گرم است و کاملاً با محیط زیست سازگار هستند.

یکی از اعضای هیئت علمی در گروه فیزیولوژی مولکولی در انستیتوی تحقیقات بیوتکنولوژی کشاورزی گفت: اکسین ها ، سیتوکینین ها ، جیبرلین ها ، اسید آبسیزیک ، اتیلن ، یاسمنات ها ، برازینولیدها و اسید سالیسیلیک گروه های اصلی هورمون های گیاهی هستند. اکسین ها در تمایز سلولی بافت های عروقی ، کنترل رشد طولی ریشه ، جلوگیری از پیری ، غلبه ریشه نهایی ، انواع تروپیسم (مانند فوتولیز و ژئوفیلیسم) ، تحریک ترشح اتیلن و رسیدن میوه ها موثر هستند.

وی یادآور شد: اکسین ها برای نازک شدن گل ، تولید بافت پینه ، جلوگیری از ریزش میوه قبل از برداشت ، کاهش ترک خوردگی گیلاس ، افزایش تحمل سرما در برنج ، کمک به ریزش برگ در حین برداشت پنبه ، ریشه زدن قلمه ها ، جلوگیری از رشد نوک و قلمه ، رشد طولی شاخه و به عنوان علف کش استفاده می شود (در دوزهای بالا).

میبرادی گفت: جیبرلین ها همچنین حاوی گروه بزرگی (بیش از 136 گونه) ترکیبات مشابه هستند که برخلاف اکسین ها بیشتر بر اساس ساختار شیمیایی شناسایی می شوند تا فعالیت بیولوژیکی. جیبرلین ها بر روی حرکت ذخیره مواد دانه در هنگام جوانه زنی تأثیر می گذارند ، رشد طولی ساقه ها را در غلات تحریک می کنند ، فعالیت رشد را در دوسالانه تحریک می کنند و رشد لوله های گرده را تحریک می کنند. از هورمون گیاهی اتیلن برای رسیدن میوه های یائسگی ، از بین رفتن برگ یا میوه ، تحریک تشکیل بافت آرنشیمی در ساقه های زیر آب ، تعیین جنسیت کدو تنبل و تغییر رنگ میوه نیز استفاده می شود.

یکی از اعضای هیئت علمی در انستیتوی بیوتکنولوژی کشاورزی گفت: “ورود غیر ارادی هورمون های گیاهی به محصولات ، خاک و آب های زیرزمینی نیز می تواند خطرناک باشد.” برخی از مطالعات ادعا می کنند که هورمون های گیاهی سمیت بالقوه ای برای انسان و حیوانات دارند و می توانند باعث بروز سرطان شوند ، اختلال ایجاد کنند. رشد و تولید مثل و مسمومیت عصبی حاد (فقط فنوکسی) البته ، بسیاری از گزارش های قابل اعتماد وجود دارد که نشان می دهد بسیاری از هورمون های گیاهی ، به ویژه آنهایی که در هنگام استرس در گیاهان تولید می شوند ، نه تنها هیچ تأثیر منفی ندارند ، بلکه حتی باعث مرگ سلول های سرطانی می شوند.

وی افزود: “آمارهای موجود نشان می دهد که مصرف جهانی تنظیم کننده های رشد بیش از 2.5 برابر در طی 3 سال (1-4) افزایش یافته است و از آن زمان به بعد مصرف آنها 3.65٪ در سال به سال 1 افزایش یافته است.” ارزش بازار جهانی این ترکیبات در سال 2020 حدود 6 میلیارد دلار تخمین زده شده است.

مرادی در مورد قوانین هورمون های گیاهی گفت: “در قانون ایالات متحده ، در بخش تعاریف قوانین فدرال در مورد حشره کش ها ، قارچ کش ها و جوندگان ، تنظیم کننده گیاه به عنوان یک ماده فعال ، هر ماده موثری که از طریق فیزیولوژیکی میزان آن را افزایش یا کند می کند ، رشد ، رسیدن و غیره ، یا رفتار گیاهان زینتی یا میوه ای را تغییر می دهد و به عنوان آفت کش ، هر ماده یا ترکیبی از مواد به عنوان تنظیم کننده گیاه استفاده می شود. هورمون های گیاهی به دلیل ترکیبات فنوکسی ، طبق قوانین اتحادیه اروپا آفت کش محسوب می شوند.

وی خاطرنشان کرد: در ایران ، در بند “S” از فصل اول “اجرای مقررات مربوط به واردات ، تولید ، فرمول سازی و مصرف کودهای شیمیایی ، بیولوژیکی ، آلی و سموم گیاهی” ، کلیه گیاهان آلی ، غیرآلی و … ، ذخیره سازی و کنترل آفات خانگی که در مواد جامد ، مایع و گاز استفاده می شود در لیست “سموم دفع آفات گیاهی” موجود است. بنابراین ، از آنجا که از هورمون ها برای از بین بردن آفات یا علف های هرز استفاده نمی شود ، به استثنای گروه های خاصی از ترکیبات فنوکسی ، در این بخش گنجانده نمی شوند.

مرادی در مورد واردات هورمون رشد برای گیاهان مصرفی در ایران ، عدم شفافیت در توصیف محصولات ، وجود تعرفه های موازی ، عدم گروه بندی هورمون های رشد و تنظیم کننده ها ، عدم اولویت در واردات (گروه 10) ، عدم تخصیص ارز و تعرفه های بالاتر در مورد سموم دفع آفات (15٪) به دلیل مشکلات گمرکی در واردات هورمون های گیاهی و تنظیم کننده های گیاهی دیگر در نتیجه این مشکلات ، عدم ترشح سموم از هورمون ها ، عدم شناسایی تقاضای داخلی ، عدم شناسایی ارزش سرمایه گذاری برای افراد خصوصی بخش و عدم اطمینان نوع و مقدار هورمون یا تنظیم کننده رشد وارد می شود که با تعیین تعرفه جدید برای هورمون های گیاهی در سال 2009 حل می شود.

وی در عین حال سرمایه گذاری در تولید آنها در کشور را اقتصادی ندانست و گفت: “از یک طرف ، هیچ آمار دقیقی از میزان مصرف آنها در کشور وجود ندارد و تحقیقات بیشتری در مورد کاربردهای آنها در کشور لازم است. . از طرف دیگر ، به دلیل تنوع زیاد در هورمون ها و بازدارنده های آنها ، بسیاری از خطوط تولید باید ایجاد شوند. در عین حال ، متن آنها دائماً در حال تغییر است و بازیکنان بزرگی در جهان وجود دارند که هزینه های تولید برای آنها بسیار پایین تر از ایران خواهد بود و دامپینگ نیز امکان پذیر است.

به گزارش روابط عمومی انستیتوی تحقیقات بیوتکنولوژی کشاورزی ، دکتر مرادی در پایان با اشاره به لزوم توجه بیشتر به هورمون ها و تنظیم کننده های رشد با توجه به تأثیری که بر روی بهره وری محصول ، کیفیت و ثبات تولید دارند ، اظهار داشت: اصلاح نگرش سیستم نسبت به این ترکیبات ، که سالها به اشتباه کالایی لوکس و غیر استراتژیک تلقی می شد ، و اصلاحیه اخیر قوانین گمرک ، نوید بهبود وضعیت این ترکیبات در کشور را می دهد و البته هنوز هم قبل از ورود توصیه می شود در مارک هورمون یا تنظیم کننده رشد محصولات یا گیاهان ، کنترل کیفیت و کنترل کیفیت و عملکرد باید توسط یک م institutionسسه تخصصی و فقط پس از تأیید نهایی مجوز واردات انجام شود.

انتهای پیام